Кәсіпкерлік

.

.

.

Өңірде кәсіпкерлік кең қанат жайып келеді. Бұл саланың дамуына аудан әкімдігі мен «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы ғана емес, осы жерден қара алтын өндіріп жатқан ірі мұнай компаниялары да өз ықпалын тигізіп келеді. Жуырда Жаңа Қаратон кентіндегі «Арсен» сауда үйінің ғимаратынан «Kerim-ai Dancе» фитнес және би орталығының ашылуы – соның айғағы.

Иә, «Теңізшевройл» компаниясының инвестициялық саясаты тек өндірісті өркендетумен шектелмейді. Ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуына бастайтын тың жобаларды жүзеге асырып келеді. Осы орайда компанияның Әлеуметтік бағдарламалар және инновациялар қоғамдық қоры жүзеге асыратын «Жарқыра» бағдарламасы – әлеуметтік кәсіпкерлік саланы да қолдауға бағытталған бірегей механизм ретінде танылып келеді. Бұл қордың көмегімен ауылдық және қалалық өңірлерде көптеген өзекті жобалар іске асып, жергілікті тұрғындардың өмір сапасын арттыруға ықпал етуде. Мұндай жобалар, бір жағынан, халықтың белсенділігін арттырып, өзін-өзі жұмыспен қамтуға жол ашса, екінші жағынан, әлеуметтік мәселелерді шешуге нақты үлес қосуда. Соның айқын бір дәлелі - осы «Kerim-ai Dance» фитнес және би орталығы. Бұл жоба – кәсіби хореограф, әлеуметтік кәсіпкер Әйгерім Мағазованың бастамасымен жүзеге асты. Және «Жарқыра» бағдарламасы аясында қайтарымсыз грант жеңіп алған тың идеяның бірі. Орталықтың басты мақсаты – балалар мен қыз-келіншектерді салауатты өмір салтына баулу, өнер мен дене шынықтыруды дамыту.

Тың жобаның арқасында кәсіпкерге айналған жас та кәсіпқой хореограф Әйгерім Мағазова бұған дейін де бұл салада бірталай биші қыздарды тәрбиелеп үлгерген. Орталық оқушылары түрлі деңгейдегі байқауларда жүлделі орындарға ие болып, көпшілікке танылып үлгерді. Әйгерімнің өзі де мәдениет, спорт және әйелдер көшбасшылығын дамытуға қосқан үлесі үшін аудан әкімі, Жаңа Қаратон кенті әкімінің Алғыс хатын алып, құрметке бөленген. Осындай жетістіктермен бірге «Жарқыра» бағдарламасының байқауында жеңіске жетіп, 1 500 000 теңге көлемінде пайызсыз қаржыға ие болып, өзінің сүйікті ісін жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік алды. Бұл қаражатқа ол фитнес құралдары, кәсіби батут-джампинг, жаттығуға арналған жабдықтар, басқа да керекті құрал-жабдықтарды сатып алды. Іске асқан бұл жоба «Теңізшевройлдың» Әйгерім сынды жергілікті жеке кәсіпкерлерге көрсетіп отырған нақты қолдауының айқын мысалы болды.

Ашылу салтанатына «Теңізшевройл» компаниясының Үкіметпен және қоғаммен байланыс бөлімінің өкілі Нұрлан Мұратұлы, Әлеуметтік бағдарламалар мен инновациялар қорының директоры Ирина Горбаченко, аудандық Іскер әйелдер кеңесінің төрайымы Ақмарал Халелова, тұрғындар, ата-аналар мен жас биші бүлдіршіндер қатысты. Салтанатты ашылуында:

-«Теңізшевройл» компаниясының Әлеуметтік бағдарламалар және инновациялар қоры бірнеше жобаларға қаржылай қолдау көрсетіп келеді. Соның бірі - осы жерлестеріңіздің жүзеге асырып отырған фитнес, би орталығы. Жылыой өңірінде кәсіпкерлер белсенді, әрі үкіметтік емес ұйымдар да бар. Біз әлеуметтік кәсіпкерлерге, мұндай жобаларға әрдайым қолдау білдіруге дайынбыз. Салауатты өмір салтын ұстанатын жандар үшін бұл өте қажетті және пайдалы орын болмақ,- деді ТШО өкілі Нұрлан Мұратұлы.

- Әйгерім – біздің белді кәсіпкеріміздің бірі. Белсенді жұмыстар атқарып келеді. «Kerim-ai Dance» фитнес, би орталығы арқылы әрмен қарай да шәкірттері көбейіп, жетістіктерге жетеді деген сенімдеміз. Ашылған жаңа орталық - Жаңа Қаратон кентінің тұрғындарына салауатты өмір салтын ұстануға септігін тигізетін жақсы бір қадам,- деп бағасын берген аудандық іскер әйелдер кеңесінің төрайымы Ақмарал Халелов «Теңізшевройл» компаниясы әлеуметтік бағдарламалар мен инновациялар қорының директоры Ирина Горбаченкоға алғысын білдірді.

Жас кәсіпкер Әйгерім Мағазова да барша қонақтарға алғысын білдіріп, арманының орындалуына себепкер болған «Теңізшевройл» компаниясына, қор директоры Ирина Горбаченкоға және барша жанашыр жақын жандарға шынайы ризашылығын жеткізді.

Фитнес, би орталығының салтанатты ашылуында дәстүрлі лента қию рәсімі өтті. Көпшіліктің қошеметімен орталықтың алқызыл лентасын компанияның әлеуметтік бағдарламалар және инновациялар қорының директоры Ирина Горбаченко мен аудандық іскер әйелдер кеңесінің төрайымы Ақмарал Халелова қиды. Жаңа орталықтың есігі ресми түрде ашылып, жиналғандар ішке кіріп, залдың жұмысымен жақын танысты.

- Әйгерім өзінің бастамашылдығы, белсенділігімен ерекшеленіп жүрген жастың бірі. Қоғамдағы мәселені көріп, оны айналып өтпей, керісінше, шешудің жолын табуға ұмтылған жан. Адамдар өздеріне не қажет екенін жақсы біледі, қандай мәселе барын сезіп, сол проблеманы шешу үшін тиімді тәсілдерді қолданады. Олар қоғамға пайда әкелетін нақты шешімдер ұсынады. Бұл – әлеуметтік кәсіпкерліктің мәні. Бүгінгі таңда біз қолдау көрсетіп отырған «Жарқыра» бағдарламасы дәл осындай бастамаларға серпін беруге арналған. Бұл бастама Атырау үшін ғана емес, Кұлсары мен Жаңа Қаратон секілді қала, ауылдық округ және кент үшін де маңызды әрі пайдалы болды. Қазір әлеуметтік кәсіпкерлік – қарқынды дамып келе жатқан сала. Біз қолымыздан келгенше мұндай жобаларға қолдау көрсетеміз. Бұл – біздің ортақ міндетіміз. Ал мына орталық жай ғана би мен фитнеске арналған орын емес. Бұл – жергілікті нәзік жандардың бас қосатын, танысып, сөйлесетін, бір-бірінен шабыт алатын жылы шырайлы кеңістік. Мұнда жаңа достықтар қалыптасады, ортақ идеялар туады. Әйелдер өз денсаулығына көңіл бөлуге, салауатты өмір салтын ұстануға ынталанады. Сондықтан осы орталықтың ғұмыры ұзақ болып, көп адамға пайда әкелсін деген тілегім бар,- деді әлеуметтік бағдарламалар және инновациялар қорының директоры Ирина Горбаченко.

Салтанатты кешті кішкентай биші қыздардың өнері көркемдей түсті. Олар жиналған көпшіліктің қошеметіне бөленіп, жаңа орталықтың шын мәнінде таланттардың ордасына айналатынына сенім ұялатты. Шара соңында жылы шырайлы фуршет ұйымдастырылып, ата-аналар мен жоба авторы Әйгерім Мағазованың достары ақ тілектерін айтып, фитнес, би орталығына сәттілік тіледі.

«Kerim-ai Dance» фитнес және би орталығының ашылуы – жергілікті тұрғындарға, әсіресе қыз-келіншектер мен өнерлі бишілерге арналған ерекше маңызды әрі жарқын жоба болды. Әсіресе Әйгерім Мағазованың табандылығы мен шығармашылығы көпке үлгі көрсетті. Соның арқасында өңірдегі салауатты өмір салты насихатталып, көптеген нәзік жандар рухани және физикалық тұрғыдан дамуға мүмкіндік алды.

А.МОЛДАШЕВ

Қоғамның тірегі – әйел десек, сол нәзік жандардың тағдырындағы өзгерістер мен табыстар тұтас ұлттың өсіп-өркендеуіне әсер етеді. Биыл үшінші жыл қатарынан өңірде өтіп жатқан «Қадам» жобасының орны ерекше. Бұл – көп балалы, мүмкіндігі шектеулі бала тәрбиелеп отырған немесе асыраушысынан айырылған көп балалы аналарды кәсіпкерлікке баулитын тың бастама. Жобаның өткен жылғы қатысушысы Лиза Қасымова – сондай жанның бірі.

Иә, қоғамның сан саласында белсенділік танытып, бір қолымен бесікті, екінші қолымен тіршілікті тербетіп жүрген нәзік жанардың басын қосып, ісінің ілгерілеуіне көмектесетін жоба «Зейін-Атырау» қоғамдық қорының бастамасымен және «Теңізшевройл» ЖШС-нің қолдауымен жалғасын тауып келеді. Биыл 500-ден аса өтінім келіп түсіп, оның ішінен 200 ана кіріспе семинарға іріктеп алынған. Кейін жоба сыйымдылығына сәйкес 50 ана үздік деп танылып, үшінші толқын қатысушысы атанды.

Өткен жылғы дәл осы жобаның екінші легінің түлегі Лиза Қасымова – бүгінде өз ісін дөңгелентіп отырған көп балалы ана. Үй тірлігі мен бала тәрбиесінің ортасында жүріп, өзінің де арман-мақсаты бар екенін естен шығармады. Сөйтіп әлеуметтік желіден «Қадам» жобасы жайлы оқып, тәуекелге бел буып, өтінім береді. Нәтижесінде үздіктер қатарына қабылданып, шаш сәндеу мамандығына қызығушылық білдіреді. Алғашқы күннен бастап жобаның ішкі мазмұны, бағыт-бағдары көп балалы анаға үлкен серпін береді. Ол психологиялық тренингтерде өзінің ішкі қорқынышын жеңіп, бизнес сабақтарында болашақ кәсібін жоспарлай бастайды. Ал СММ курсы арқылы әлеуметтік желінің мүмкіндігін меңгеріп, цифрлы дәуірдің артықшылығын кәсіппен байланыстыруға болатынын түсінеді. Көп балалы ана «Қадам» жобасымен шектеліп қана қоймайды. Жобаға қатыса жүріп, 2024 жылы мемлекеттен берілетін қайтарымсыз грантқа өтініш білдіреді. Нәтижесінде 400 айлық есептік көрсеткіш көлемінде ақшалай қолдауға ие болады. Ол мұнда шаш сәндеу емес, кептірілген жемістер жасау кәсібін ұсынады. Осылайша оның бизнеске деген алғашқы қадамы басталды. Қазір ол балаларының жанында отырып-ақ, үй жағдайында шағын өндірісін жүргізіп, табиғи өнімдерді дайын күйінде тұтынушыларға ұсынуда.

– Бұрын үйден шығып, кәсіп бастау және оны жүргізу мен үшін арман көрінетін. Бірақ «Қадам» жобасы менің өмірімдегі бұлыңғыр тұстарды айқындап, күдігімді сенімге, қорқынышымды әрекетке айналдырды. Менің жолымды ашқан осы жоба деп толықтай айта аламын. 11 ай ішінде біз көптеген ақпарат алдық. Жаңа адамдармен таныстық, жаңа кәсіп түрін игердік. Соның арқасында қазір өз ісім бар, соған сәйкес тұтынушыларым жетерлік. Қақталған жемістен бөлек көк шәй, ташкент шәйін әзірлеп, шоколадты гранола, лимон джемін, сондай-ақ пайдалы тәттілер дайындаймын. Өнімдерім дәруменге толы, адам денсаулығына зиянсыз. Оның үстіне балалардың тәбетін арттыруға көмектеседі,-дейді Лиза Қасымова өз бизнесі жөнінде.

Кәсіпкер ана бос уақытында көрмелерге де жиі қатысып, жәрмеңкелерде төбе көрсетіп жүреді. Оған Атырау облысындағы Еңбек күні мерекесі қарсаңында ұйымдастырылған жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға арналған гранттарды алып, өз кәсібін ашқан жеке кәсіпкерлердің көрмесіне қатысқаны үшін алған Алғыс хаты дәлел. 2024 жылғы кәсіпкерліктің әлеуетін дамыту ұлттық жобасы аясында «Мен-кәсіпкер» құралы шеңберіндегі «Бір ауыл – бір өнім» көрмесінде үздік танылуы да - оның еселі еңбегінің жемісі. Көп балалы ананың 2025 жылы жергілікті шикізаттан өнімді әзірлеу және кәсібін ілгерілету мақсатында өткізілген осы жоба көрмесінде де жоғарғы бағаға ие болуы да жылыойлық кәсіпкердің мерейін үстем етті.

Лизаның табыс тарихы жай ғана кәсіпкер ананың жетістігі емес, бұл – қолдау мен сенім болғанда, кез келген әйелдің биікке көтеріле алатынының айқын дәлелі. Ол «Қадам» жобасының берер мүмкіндігінің зор екендігін көрсетеді. Бүгін оның кәсібі арқылы табыс тауып отырғаны – тек өзіне ғана пайда емес, балаларының болашағы үшін де берілген берекенің бастауы. Кәсіпкер аналар көбейген сайын қоғамның іргесі беки түседі. Өйткені әйел тек ошақтың ұйытқысы ғана емес, ол – бүтін бір ұрпақтың тәрбиешісі, тіршіліктің иесі. Сондықтан әйел бойындағы қызығушылықты оятып, жасырын қабілетін паш етуге көмектесетін жобалардың ғұмыры ұзақ болғай!

Д.Елеусін

«Өрле» жобасына қатысып, грант ұтып алған атыраулықтар бүгінде бизнес бастап, кәсіптерін кеңейтуде. Солардың қатарында Махамбет ауданының тұрғындары, ерлі-зайыпты Артур Тілегенов пен Диана Лұқпанова да бар, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Олар бұл жоба туралы біле салысымен бірден қатысуға бел буып, көп ұзамай тегін қаражатқа да қол жеткізіпті.

«Біз жолдасым екеуміз егін шаруашылығымен айналысуды көп уақыттан бері армандап келдік. Содан алдыңғы 2023 жылы «Өрле» жобасы жөнінде естіп-біліп, бағымызды сынап көрдік. Ақыры, ойламаған жерден грантқа ие болдық! Мұндай мүмкіндік кез келген жанның бағына бұйыра бермейді ғой. Сондықтан көзді жұмып жіберіп бизнесті бастап кеттік. Біз он жыл қалада тұрып келдік. Ал, ауылдық жерге ауыл шаруашылығымен айналысу үшін көшіп келген едік» дейді Диана.

Иә, жасыратыны жоқ, соңғы уақытта халық ауылдан қалаға көшіп жатса, ал, Артур мен Диананың ауылдан кәсіп ашқаны – батыл бастама болып отыр.

– Мен 2017 жылдан бері жылыжай өсірудің қыр-сырын «ютуб» арнасынан іздеп, қарап жүрдім. Қалай болғанда да, жасымыз жетіп, балаларымыз өсіп жатыр, бір жұмыспен шектеліп қалуға болмайды, сондықтан кәсіп ашу керек деп шештім. Сөйтіп жүргенде жұбайым екеуміз «Өрле» бағдарламасы жайлы естіп, қатысуға тырысып-бақтық. Ақыры, қажетті қаражатқа қол жеткізіп, жылыжай салып алдық. Осылайша, қияр өсіріп жатқан жайымыз бар. Мен 2018 жылы ауылға көшкенде бір емес, екі жер учаскесін алған едім. Енді алдағы уақытта сол жердің бәріне жылыжай салғым келеді, - дейді отағасы.

Ерлі-зайыпты кәсіпкерлер мұнымен тоқтап қалғысы келмейді. Көп күттірмей тағы да үш-төрт жылыжай салып, табиғи таза әрі сапалы өнім өсіріп-өндіруді жоспарлап отыр.

«Қияр 45 күнде, ал қызанақ тоқсан күнде өсіп, піседі. Міне, қияр өсіруді қолға алып отырғанымыз сондықтан. Қалай десек те, қазір еккен дақылдан бір айдың ішінде өнім алған керемет қой. Мойындаймыз, даладағы егінге қарағанда, жылыжай өсіру көбірек күтімді қажет етеді. Есесіне, оны күзде де, қыста да өсіре аласыз. Әрі, оған сұраныс көп» дейді олар.

Амандық САҒЫНТАЙҰЛЫ

Атырауда «Өрле» жобасы аяқталды. Ол арқылы әлеуметтік осал топ өкілдері қолөнер немесе бау-бақша өсіру негіздеріне оқытылып, жеке шағын бизнес жүргізуге берілетін грантқа үміткер бола алды. Осындай мүмкіндікке Доссор кентінің көпбалалы отбасы – Олег пен Татьяна Череватенколар жанұясы ие болып, қайтарымсыз грант ұтып алды, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Бірақ, бұл грантқа қол жеткізу оңай емес. Ол үшін ұсынылып отырған бизнес-жоба басқаларынан оқ бойы озып үздік деп танылуы шарт.

Доссордың сорына қияр да өседі

Біз әңгімелеп отырған отбасы жылыжайда қияр өсіруді қолға алған екен.

«Бұрын ата-анамызбен тұрған кезде үлкен бақшамыз болды. Анамыз көкөніс өсірудің небір құпияларын үйреткен болатын. Оларды зиянкестерден қалай қорғау қажеттігін де айтып отыратын. Кейін осының бәрі отбасын құрған шақта кәдеге асып жатқан жайы бар. 2023 жылы біз жылыжайда қияр өсіруге бел будық. Айналдырған екі айдың ішінде қиярымыз өсіп, әр үш-төрт күн сайын өнім бере бастады. Бірақ, біз өсіріп жатқан қиярлар маусымдық болғандықтан, оларға жылу керек болды. Осы орайда, әкімдіктен көмек сұрадық» дейді отағасы Олег.

Жасыратыны жоқ, жұрт Мақатта ештеңе өспейді деп ойлайды. Алайда, кейіпкеріміз бұл пікірмен келіспейді.

«Рас, біздің ауданда ағаштардың белгілі бір түрлері ғана жақсы өсуі мүмкін. Ал, бір жылдық көкөністерді оп-оңай өсіруге болады. Оның үстіне, жылыжай кәсібі мүлде қиындық келтірмейді. Соған қарамастан, Мақат пен Доссор кенттеріне қияр мен қызанақ облыс орталығынан әкелініп жатыр. Жолға кететін шығынды ескерсек, олардың бағасы аспандап кетеді. Есесіне, біздің өнім анағұрлым арзанға шығады» дейді ол. 

«Өрле» жобасы шеңберінде өтетін тренингтерде қатысушылар бақша өсірудің негіздерін үйренді. Атап айтсақ, қандай агротехника қолданған дұрыс, көкөністі қалай өсіру керек, зиянды жәндіктерден қалай қорғануға болады – осының бәрін білікті мамандар айтып береді. Сондай-ақ, бизнес-жоспар құрудың жолдарын да біліп алуға болады.

Мол мүмкіндіктер алаңы

Доссор кентіндегі «Череватенко» жеке кәсіпкерлігінің иесі Татьяна Череватенконың сөзінше, «Өрле» жобасы көптеген азаматтарға өздерінің сүйікті істерімен айналысуына жол ашып, жаңа мүмкінідктер ұсынып отыр.

– Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың өзі ауылшаруашылық қызметкерлерінің бірінші форумында халықтың ең басты құндылығы – еңбекқорлығы мен жауапкершілігі деп айрықша атап өткен болатын, - дейді ол. – Мен бұған жақында жеке кәсібімді кеңейтуге грант алған кезде анық көз жеткіздім. Жылыжайда қияр өсіру – біздің отбасылық бизнесіміз. Жанұя болғанымызға да 16 жыл толған екен. Сол уақыт ішінде осындай кәсіп ашуды армандап келдік. Бүгінде арманымыз алдамай, алғашқы өнімдерімізді де алып жатырмыз. Ортақ іске екі жасөспірім ұлымыз да қолдарынан келгенше атсалысып еңбек етіп жүр. 

Мойындаймын, басқа аудандармен салыстырғанда Мақатта егін шаруашылығын дамыту біраз еңбектенуді талап етеді. Бірақ, «талпынған жетер мұратқа» демекші, бұл да қолдан келетін іс. Мұны өз басымнан өткерген адам ретінде ашық айтып отырмын. Біздің бизнесте бір ғана қиындық кездесті, бұл – суару жүйесінің болмауы. Тіршілік нәрін алыстан арбалауға тура келді. Сөйтіп, алғашқы карнишондарымыз да дайын болып, енді оларды сатудың амалдарын іздедік. Алғашқыда дүкен иелері сатып алуға құлшыныс таныта қоймады. Олар қиярымызға сенімсіздікпен қарады. «Дәмі ащы емес пе?», «Іші қуыс болып шықпай ма?» деген сұрақтар жиі қойылды. Бірақ, бізге «сарафандық» радио көмекке келді. Яғни, «тегін жарнаманы» біздің өнімді жеп көрген жандардың өздері жасады. Ал, күз мезгілінің басында жұрттың бәрі көкөністер мен жеміс-жидектерді консервілеуге көшкенде біздің қиярымызға сұраныс еселеп артты! Болашақта тағы бір жылыжай салып, кәсібімізді кеңейткіміз келеді. Нақтырақ айтсам, алда қызанақ пен бұрыш өсіруді жоспарлап отырмыз. Осылайша, Доссор тұрғындарын отандық сапалы өніммен қамтуды үзбейтін боламыз. 

Жобаға 18 жастан асқан әлеуметтік осал топтағы (көпбалалы отбасылар, балаларын жалғыз тәрбиелейтін ата-аналар, мүгедектігі бар адамдар, мүгедектігі бар балаларды тәрбиелейтін ата-аналар, репатрианттар /қандастар/, сондай-ақ, табысы төмен азаматтар) жастар, әйелдер мен ерлер қатысты.

– Мемлекет басшысы атап өткендей, ауыл шаруашылығын дамыту – еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуының басым бағыттарының бірі. Осы мақсатта жүзеге асырылған «Өрле» жобасы соңғы үш жыл ішінде Атырау облысында 22 тұрғынға қолдау көрсетіп, жылыжайда өсімдік өсірудің негізгі әдістерін үйретті. Жоба нәтижесінде ауыл шаруашылығына жарамсыз деп саналатын Мақат ауданында да тұрғындар өз аулаларында қияр мен құлпынай өсіруді жолға қойып, жеке тұтынумен қатар табыс табуға мүмкіндік алды. Мұндай бастамалар шалғай ауылдар үшін аса маңызды. Мәселен, егіншілікке қолайлы өңір саналатын Махамбет ауданында аталмыш жобаның нәтижесінде шаруашылықтар саны артты. Қазіргі таңда бұл шаруашылықтар жергілікті тұрғындарды экологиялық таза ауыл шаруашылығы өнімдерімен қамтамасыз етуде, - дейді Атырау облысы Ауыл шаруашылығы және жер қатынастар басқармасы Егін шаруашылығын дамыту бөлімінің басшысы Азат Капанов.

Былтыр Атырау облысы Мақат және Махамбет аудандарының жылыжай салуға қаржылай қолдауға иеленген жеті тұрғыны қазір егу жұмыстарын жүргізуде. Жоғарыда аталған аудандардың 22 тұрғынына  2022-2024жж ауыл шаруашылығы саласында жеке іс жүргізу мақсатында «Өрле» жобасы шеңберінде 47 млн теңгеден астам бөлінді. Нәтижесінде, жергілікті шаруалар табысын орта есеппен 27%-ға арттыра алды.

«Жұмыстан қысқарып, жеміс өсірдім»

Мақаттық тағы бір кәсіпкер Айсұлу Күлімжанова көкөніс пен жеміс-жидек өсірумен ширек ғасырдан бері айналысып келеді екен. Ол бұл саланы бес саусағындай біледі. Кейінгілерге айтар ақыл-кеңесі де аз емес.

«Осыдан біраз жыл бұрын мен жұмыстан қысқарып қалған едім. Сол кезде «енді не істеймін?» деген сұрақ туындады. Ата-анам өмір бойы егін өсіріп, соның жемісін көрген болатын. Сондықтан да болар, мен де сол шаруаны қолға алдым. Бүгінде екі жылыжайды іске қосып, тыным таппастан еңбек етіп жатырмын. Оның біріншісі жыл бойы үздіксіз жұмыс жасайды. Ал, екіншісі тек маусымдық кезеңге арналған. Мақаттың топырағы құнарсыз деген – қате пікір. Мен олай ойламаймын. Керісінше, бәрі де адамның ішкі ниетіне байланысты. Нақ осы жерден өнім алуға бекінген жан ақыры өз дегеніне жетпей қоймайды. Тек аянбай адал еңбек ете білу керек. Сонда ғана мақсатқа қол жеткізуге болады» дейді кейіпкеріміз.

Р.S. Иә, біз тілдескен жандардың қай-қайсысы да өз шындығын айтып отыр. Ендеше, «еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген халық нақылы жергілікті жастарға терең ой салар деген үміттеміз.

Амандық САҒЫНТАЙҰЛЫ

Ішкі өндіріс қарқынды емес. Ел кәсіпорындарында былтыр 52 мың тоннаға жуық балмұздақ өндірілді, деп хабарлайды 24kz.

Нарықтың 56%-ін отандық өнім қамтиды. Бір жылда әр қазақстандық 3 келідей балмұздақ тұтынған. 2023 жыл рекордтық маусым болды. Мамандар бұл нарықта өндірістің бірде артып, бірде құлдырап отыруы қалыпты жағдай дейді. Тұтыну көрсеткіші артатын шақ – жаз мезгілі. Ал бағаға шикізат құны мен сатылым әсер етеді. Сөйтіп, өткен жылы кәсіпорындар 67 млрд теңге табыс көрген. Өндіріс орындары Алматы,Түркістан, Шығыс Қазақстан, Қостанай және Ақмола облыстарында шоғырланған.

Былтыр Қазақстан сыртқы нарыққа 10 мың тоннаға жуық балмұздақ экспорттады. Көрсеткіш 70%-ке өскен. Импорттаушылар көшін Ресей бастайды. Мұнда өнімнің 69%-іжөнелтілді. Тізімді Қырғызстан мен Өзбекстан жалғайды. Бұған дейін аталған елдердің балмұздағын көп тұтынатын отандастарымыз таңдауын өзгерткен. Былтыр импорт төмендеді. Бас-аяғы 12 мың тонна өнім елге жеткізілді. Мамандар Ресей мен Беларусь балмұздағына сұраныс азайғанын айтады. Ресейлік өнім импорты 5% төмендеді. Ал Беларусь өнімінің тасымалы 8 есе төмендеді. Сөйтіп, былтыр 46 тоннасын сатып алдық. Нарықта өзбек пен қырғыз тәттілерінің үлесі артып келеді.