Өндірісі өркендеген өңір болса да, аудан аумағында жұмыссыздық мәселесінің түйіні әлі күнге тарқатылмай келеді. Сондықтан бұл про- блеманы шешудің бірден-бір жолы – халықты масылдық психологиядан арылтып, қос қолына бір кәсіп көзін тауып беру. Яғни, дайын жұмыс емес, керісінше, кәсіпкерлікке баулып, өз бетімен отбасы мен өзінің тіршілігі үшін еңбек етіп, жұмыс көзін ашуына мұрындық болу. Жылыойлық кәсіпкерлерге арналған «Таңдау» жобасы, міне, осы мақсатты ұстанады.

Біз бұл жобаның жұмысы жөнінде осыған дейін де газет бетінде бірнеше мәрте жазған едік. Өткен 2023 жылы іске қосылған «Таңдау» жобасы өз бағдарламасы аясында 26 бизнес-идеяны қолдап, 70 адамды оқытып шығарды. Бірінші легі бойынша жеңімпаз деп танылған 13 тұрғын 2 миллионнан 4,5 миллион теңгеге дейін пайызсыз несие алған болатын.

Жақында «Таңдау»-дың ІІ легінің жеңімпаздары да анықталды. Бұл жолы да ауданның 13 тұрғыны таңдап алынды. Олар енді өздерінің бизнес идеяларын іске асыру үшін бастапқы капиталмен қамтылып, қаржыландырылатын болады.

Жоба жеңімпаздары, негізінен, көп балалы отбасы мүшелері және Теңіз кен орнынан қысқартудың құрығына ілінген жұмыссыз тұрғындар . Жоба жеңімпаздары өткен жұма күні жария етілді. Марапаттау кешіне аудан әкімінің орын- басары Гүлнафис Айшуақованың өзі қатысып, ұйымдастырушыларға алғысын білдіріп, «Таңдаудың» таңдаулыларын құттықтап, келешектегі кәсіпкерлік ісіне сәттілік тіледі.

Ал таңдаулы жеңімпаздар, негізінен, қалдықтарды өңдеу, спорт және фитнес, клининг, баспахана, автосервис, жууға арналған заттарды өндіру, кейтеринг, тігін өндірісі, мектепке дейінгі білім беру және ҰБТ-ға дайындық, нан пісіру секілді бизнес түрлерін таңдап, қолға алуды жоспарлап отыр.

Айта кету керек, «Таңдау» жобасы Орталық Азияның Еуразия қоры Жылыой ауданын дамыту бағдарламасы аясында «Теңізшевройл» ЖШС қаржыландырады. Жоба аясында жыл сайын барлығы 39 шағын бизнес пен 105 адамды оқытуға қолдау көрсетеді. Бұл – әсіресе өз кәсібін бастауды ойлап жүрген жұмыссыз азаматтарға таптырмас мүмкіндік.

Өз тілшімізден

Мамыр айының аяғында аудандық «Мансап» орталығында 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі «Ұлттық жоба» бағдарламасы негізінде жаңа бизнес идеяларды жүзеге асыруға арналған мемлекеттік қайтарымсыз грантқа өтінім беру жүзеге асты. Маусым айының басындағы осыған байланысты өткен комиссия отырысының алғашқы легінде грантқа өтінім берген 52 тұрғын өз жобасын қорғап, нәтижесінде 20 адам 400 айлық есептік көрсеткіш, яғни, 1 476 800 теңге көлеміндегі қайтарымсыз грант иегері атанды.

Олардың арасында көпбалалы, мүмкіндігі шектеулі бала күтімімен отырған аналар, басқа да әлеуметтік осал топтың өкілдері бар. Ал жобаларды атап айтсақ, балық шаруашылығы, оқу орталығын ашу, клининг қызметін көрсету, фото- студия, қолөнер жобасы, тағысын тағылар. Ал комиссия отырысы барысында біздің көзімізге түсіп, айрықша назарымызды аударған көпбалалы, декреттік демалыстағы ана, жеке кәсіпкер Бибіфатима Тұрарқызының қорғаған бизнес жобасы – құйылмалы сорпаға қамырдан стакан өндіру болды.

Жоба авторының айтуынша, «Суп съедобном стакане» деп аталатын ерекше, жеңіл, тойымды әрі пайдалы тағам түрі біздің елімізге Украина мемлекетінен келген. Ал бұл тағамның Қазақстандағы кең таралған жері Алматы қаласы екен.

Бибіфатиманың негізгі мамандығы – мұғалім. Қазіргі таңда ол бала күтімімен үйде отыр. Осыдан бір жыл бұрын қаланың орталығынан «Басбармақ» деп аталатын фаст-фуд дүңгіршегін ашып, отбасылық жағдайға байланысты қайта жабылып қалғанын айтады. Таяуда бұл кәсібін қайта ашып, өз жұмысын жалғастырып әкетті. Бала күтімімен үйде отырған кейіпкеріміздің ойына фаст-фуд өнімдерінен бөлек, денсаулыққа пайдалы, дұрыс тамақтану өнімдерін даярлайтын идея келіп, бәсекеге қабілетті, аспаздық саласындағы тағы бір тағам даярлап сатуды қолға алады. Осы мақсатпен мемлекеттен қайтарымсыз грант алуға өтінім береді.

-Біздің қаламыздағы кең таралған бизнес – фаст-фуд тағамдарын дайындау бизнесі. Иә, бұл – сұранысқа ие кәсіптің бірі. Алайда, көптеген тұрғындар фаст-фуд өнімдерін сатып алып, жеуді, тұтынуды білгенімен, оның қалдықтарын, ыдыстарын қайда тастау керектігін білмейді. Білсе де, аса көп мән бермейді. Фаст-фуд тағамдарына қаңылтыр, пластмасса ыдыстар, арнайы пакеттер қолданылады. Одан шыққан қалдықтар бізді қоршаған ортаға, қаламыздың тазалығы мен көркіне кері әсерін тигізбей қоймайды. Көшеге шықсаң донер, чикен, пицца, шаурма сынды тағамдардың сыртқы қорабы, кока-коланың бөтелкелері... Ал фаст-фуд өнімдері тойып әрі сүйсіне жейтін тағамның бірі болғанымен, оның денсаулыққа тигізер зиянын да көпшілік мен айтпай-ақ біледі. Менің «Құйылмалы сорпаға қамырдан стакан өндіру» деп қазақшаға аударып, жүзеге асырғалы отырған бизнесім мақсаты - ең бірінші табыс тауып, кәсіпкерлікті дамыту, жұмыссыздарды жұмыспен қамту болса, тағы бір себебі осы табиғатқа, тазалыққа аса мән беріп, қалдықсыз өнім ойлап табу идеясы-нан туындаған еді.

Кәсіпкердің дүңгіршегінде әзірге жеуге арналған қатырылған қамырға құйылған сорпаның 4 түрі дайындалып, сатылымға шығарылмақ. Атап айтсақ, жасымық (чечевица), саңырау құлақтан, ірімшіктен және асқабақтан әзірленеді. Алдағы уақытта мәзірдегі сорпаның түрін 10-ға жеткізу жоспары бар. Қамырдың өзі болса 4 камералы, арнайы пресс пеште, шпинатты наннан пісіріледі. Дайын болған қамырға езбе сорпаны құйған соң, ол өз қалпы мен түрін, сапасын 2-3 сағатқа дейін жоғалтпайтын көрінеді. Ал езбе сорпаның негізгі құрамы – тауық етінің сорпасы болып есептеледі. Бұл өнім тамақ даярлауға уақыты жоқ, жұмысбасты адамдарға, жастарға, студенттерге пайдалы, әрі тойымды тамақ болары сөзсіз дейді,- жоба авторы Бибіфатима Тұрарқызы.

Ш.ХАМИТОВА

Үздіксіз ізденіс, сүйікті мамандығы бойынша білім алу, қалаған кәсібіңе икемделіп, біліктілікті арттыру – ешқашан кеш емес! Әсіресе, жанұялық жағдайына байланысты еңбек етіп, жұмыс істеудің реті келмей, бала күтімімен ұзақ жылдар үйде отырып қалған аналардың алға ұмтылып, қай жаста да өзінің жаны қалаған сала төңірегінде білім алуы тіпті керемет!
Осындай тәуекелшіл, ынталы, талапты да еңбекқор аналарға «Теңізшевройл» Ж Ш С - н ы ң қаржылай қолдауымен «Зейін Атырау» қоғамдық қорының ұйымдастыруымен ауданда жүзеге асырылып келе жатқан «Қадам» жобасының тигізер пайдасы орасан зор, берер мүмкіндігі мол.

Көпбалалы, жалғызбасты, ерекше бала бағып отырған, жұмыссыз аналарға арналған жоба осымен ауданда екінші жыл қатарынан іске асуда. Жыл басында жобаға қатысуға ниет білдірген ханымдардан өтінімдер қабылданып, анкеталар толтырылды. Алғашында 537 әйел адамнан өтінім келіп түскен-ді. Аналардың әлеуметтік жағдайы аудандық ішкі саясат бөлімімен расталып, еңбек жолы, жалпы өмір дерегі сараланып, іріктеліп, 500-ден астам әйелдің ішінен 200-інің өтінімі қабылданды.

Жобаның жыл басы ндағы кіріспе семинарына сол 200 әйел шақырылып, тағы да іріктеу кезеңі өткізілді. Сөйтіп, «Жаңашылдыққа ұмтыламын, бір мамандықтың иесі боламын, өміріме өзгеріс енгізіп, асқақ арманыма қадам басамын» деген 50 нәзік жанды «Қадам» жобасының биылғы қатысушылары қатарынан табылды.
Осы нәзік жандылар ішінде жолдасы жұмыссыз қалып, шаруаға қолғабыс етемін дегендер де, 5 жылдан аса уақыт мүлде еңбекке араласпаған жандар да, жоғарғы білімі, не дипломы жоқ әйелдер де бар. Әрине, үй шаруасындағы келіншекті «Қоғамның көшінен кейін қалған» деп қаралауға, шеттетуге болмайды. Оларға әрқашан демеп-қолдайтын үлкен күш, көңілді орта, табыс табар кәсіп пен аяққа тұрып кетуге бір себеп керек. Қолға алынғанына көп жыл уақыт өтпесе де, жылыойлық әйелдердің танымал да, сүйікті ісіне айналып үлгерген «Қадам» жобасы осындай өз мақсатына қол жеткізем деген әйелдердің жетекші күші десек артық айтқандық емес.

Бірнеше жылын үйінде жұмыссыз өткізген әйелдің бойында өзіне деген сенімсіздік пен үрейдің, қобалжу мен толқудың, тұйықтық пен өз ойын анық жеткізе алмайтын кемшіліктің болуы – заңдылық. Сондықтан, «Қадам» жобасы аясында әйелдер жобада оқытатын негізгі 5 мамандығынан бөлек, ең алдымен, психологиялық тренингтен өтеді.

Онда «Өзін-өзі бағалау, қарымқатынас, эмоциялық күйреудің алдын алу» және «Түпсанамен және қорқыныштармен жұмыс» сабағы өткізілді. Жылыойлық әйелдерге тренинг өткізу үшін БҰҰ ұлттық тренері, Еуропа психологтар қауымдастығының мүшесі С.Әбдірахманова арнайы шақырылды. Тренинг кезінде әйелдерді психологиялық қолдаусүйемелдеу жұмыстары жүргізіліп, «Жетістікке бір қадам» 30 күндік марафонын өткізу үшін әр қатысушының әрқайсысына күнделік табысталды. Нәтижесінде, олардың өз-өздерін бағалауы артып, өкпе-ренішінен арылып, алға қарай қадам басу, мақсат құру, жетістікке жетуге деген құлшынысы пайда болды. Кейін алған білімін аяқсыз қалдырмай, өз кәсібін бастап кетуі үшін «Бизнес» тренингтерге қатысып, білімін толықтырады. Коуч тренер, КЕҰ және әлеуметтік кәсіпкерлік саласының тренері А.Атабаеваның өткізген Бизнес тренингі аясында қатысушылар өз бизнес-жоспарын жазып үйренеді, арнайы гранттар ұтып алу үшін жасалатын алғашқы қадамды анықтайды. Сондай-ақ, өз бюджетін тиімді басқарып, кірісі мен шығысына бақылау жасауды, ақшаны дұрыс басқарып, жеткілікті өмір сүруді «Қаржылық сауаттылық»-тан меңгереді. Атап айтсақ, «Сала таңдау және нарықты зерттеу», «Бизнес жоспар жазу 1,2-бөлім», «Бизнес мүмкіндіктері» және басқа да мәселелерді қамтиды.
-Бүгінгі күнде сұраныстағы кәсіп көзінің бірі – СММ-Таргет маманы. Өз бизнесін бастап, әрі қарай дамытамын деген әйелге бұл саланы меңгеру міндет. Өйткені, қазіргі уақытта әлеуметтік желінің көмегінсіз бірде-бір бизнес алға баспайды. Арнайы парақшада жарнамасы жарқылдап, істеген ісінің нәтижесі «мен мұндалап» тұрмаса тұтынушылардың ол кәсіптің өнімі мен қызметіне қызыға қоюы екіталай. Сондықтан, жобаға қатысушы болашақ кәсіпкер аналарға өз жұмысын сауатты жарнамалап көрсетіп, әлеуметтік желідегі парақшасын оқырманға тартымды етіп визуал жасай алуы үшін СММ мен компьютерлік сауаттылық курсы да тегін оқытылды. Бұл тренинг барысында клиентпен қалай дұрыс сұхбат жүргізу керек, брендке не қажет, мақсатты аудиторияны зерттеу және оның мазмұнымен өзара әрекеттесуі, бейнежазбалар түсіріп, монтаждау, суретке дұрыс түсіру, тағысын тағылар үйретіледі. Осы кезеңдерден өткен назік жандылардың өзіне деген сенімі артып, отбасындағы қарымқатынас реттеліп, тіпті, өз ісін бастап кеткен қатысушылар да бар, - дейді «Қадам» жобасының жетекшісі А.Шудабаева. Жобаның басты мақсаты да осы еді...

Жоғарыда айтылған салалар аясында берген білімді толық меңгергеннен кейін ғана аналарға негізгі 5 мамандық бойынша арнайы мастердің шеберлік сыныптары ұйымдастырылады. Ол, негізінен, аспаз, визажист, маникюр, шаштараз және тігін мамандықтары...

Ш.ХАМИТОВА

Теңіз кен орнындағы жобаның аяқталуына байланысты босатылған жұмысшы, ал қазіргі уақытта кәсіпкерлікпен айналысатын Мейрамбай Тағашев өз жерлестерін дәмді ет өнімдерімен қамтамасыз етуде. Құлсарылықтар оның дүкенінен ет сатып алу үшін кезекте де тұрады. Кәсіпкер Мейрамбай Жылыой ауданы Тұрғызба ауылында дүниеге келген. Ол 2004 жылы колледжді тәмамдағаннан соң, Теңіз кен орнына жұмысқа орналасты.

- Он екі жылдан астам уақыт бойы Теңізде жұмыс істеп, көп нәрсені үйрендім. Мен үшін Теңіздің басты ұраны: «Егер жұмыс істесең, бәрі де болады». Мен әлі күнге дейін осы қағиданы ұстанып келемін. Бірақ сізде бәрі болуы үшін сіз өзіңіздің де, жақындарыңыздың да қауіпсіздігіне назар аудара отырып, сапалы жұмыс атқаруыңыз қажет. Егер Қазақстанда ешқандай ресми іс-шара еліміздің әнұрансыз басталмаса, ал Теңізде - қауіпсіздік техникасының нұсқауынсыз ешқандай жұмыс басталмайды, – дейді Мейрамбай.

Мейрамбай Теңіз кен орнында «ЮСС Супорт Сервисез» ЖШС қарапайым жұмысшыдан бастап, супервайзер деңгейіне дейін өсті. Ал, 2012 жылы ол «Арктик» ЖШС және басқа кәсіпорындарынан жұмысқа шақыру алып, соңыра әртүрлі лауазымдарда жұмыс істеген. Бірақ 2016 жылы өз еркімен жұмыстан шығып, кейін Тұрғызба ауылында шағын ет дүкенін ашты. Үш жылдан кейін ол Құлсарға көшіп, сол жерде де өзінің бизнесін жалғастырды.

- Негізі, Теңізде көп нәрсені үйренуге болады. Мысалы, мүлдем таныс емес адамдармен ортақ тіл табуға болады. Мүмкін, осы қасиеттің арқасында мен бизнес әлеміне келіп, өз дүкенімді аштым. Бастапқы кезде менің жағдайым жақсы болды, өзімнің тұрақты сатып алушыларым болды. Алайда, пандемия кезінде қиындықтар туындап, мен Теңізге оралу туралы шешім қабылдадым, – деп баяндайды Мейрамбай.

Пандемия кезінде Мейрамбай ССЕР компаниясына жұмысқа орналасып, бірнеше жыл жұмыс істегеннен кейін жобаның аяқталуына байланысты демобилизацияланған болатын. Осыдан кейін ол бизнес әлеміне екінші қадамын жасап, Құлсарыда өз дүкенін ашты.

- Әлеуметтік желілерден ТШО қолдауымен «Таңдау» бағдарламасына өтінімдерді қабылдау басталғаны туралы білдім. Мен барлық іріктеуден өтіп, қажетті жабдықтарды сатып алу үшін 4 500 000 теңге көлемінде гранттың иегері атандым, – дейді Мейрамбай.

- Мен өмір бойы Теңізде жұмыс істедім, енді міне сол жұмыстың арқасында өз бизнесімді кеңейтудемін. Демобилизацияланған кезде, мен оған уайымдамадым, керісінше, оны жаңа сынақ ретінде қабылдап, мүмкіндікті пайдаландым. ТШО-дан басқа, біздің мемлекет жұмыссыз тұрғындарға түрлі гранттар мен несиелер береді. Тек іздеп, қарау керек. Егер жоба аяқталса, Теңізде жұмысшыларды бос ұстамайды. Сондықтан әрі қарай жүру керек, – дейді Мейрамбай.

Мейрамбай - табысқа ұмтылатын, бағытты өзгерту мен жаңа сын-қатерлерді қабылдауды талап етсе де, мүмкіндіктерді пайдалануға дайын тұланың үлгісі. Оның тарихы нағыз өмір жайлы зонаның аяқталған жерінен басталатынын дәлелдейді.

Айтуған Қазбек 

Аудан әкімі Абат Жанғалиевтың айтуынша, Экология министрінің бұйрығына сәйкес, қазіргі таңда балық өнімдерін тек шикізат ретінде емес, өңдеп экспортқа шығару қолға алынуда.
“Бүгінгі таңда “Каспий-балық”, “Каспий таңы” ЖШС балық өнімдерін экспортқа өңдеп шығару цехтарын бастап салып жатыр. Кезінде Шортанбай балық зауыты деген үлкен мекеме болды. Қазіргі уақытта Амангелді өндірістік кооперативі мекемесінің иелігінде. Зауытты қайта жаңғырту жұмыстары жүріп жатыр. Кейін, Шортанбай зауыты балықты өңдеп сыртқа экспортқа шығаратын болады”,- деді Абат Жанғалиев.
Айта кетейік, Құрманғазы ауданында балық шаруашылығымен айналысатын алты мекеме бар. Оның барлығы өздерінің көктемгі, күзгі балық аулау лимитін қолданыстағы заңдылыққа сәйкес алып, орындап отыр.

Пайызсыз несиені дұрыс жұмсауды, жалпы кәсіпкерлікті меңгертіп, әркімнің өз ісін ілгерілетуді бүге-шүгесіне дейін үйрететін ТШО-ның «Таңдау» жобасының нәтижесі көріне бастады. Жобадан 4,5 миллион теңге қаржы алған жеңімпаз Мейрамбай Тағашев Құлсары қаласынан Халал ет өнімін сататын дүкен ашты. Ауданда кәсіпкерлерді қолдау мақсатында жүзеге асқан жоба осылайша қасиетті Рамазан айы қарсаңында өз жемісін бере келді.

Жаңа дүкеннің ашылу салтанатына Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының аудандағы өкілі Жамбыл Демеуұлы келді. Ол кәсіпкерге «Халал» сертификатын табыстады. Ал аудан әкімінің орынбасары Нұрболат Сарманов дүкен иесіне сәттілік тілеп:

-Шағын және орта бизнестің дамуы аудан эканомикасының дамуына бірден бір септігін тигізеді. Осы орайда «Теңізшевройл» компаниясының Жылыой ауданын дамыту бағытындағы «Таңдау» кәсіпкерлерді қолдау бағдарламасы ауданда бірқатар нысанның ашылуына және кеңеюіне ықпал етіп отыр. Бұл жұмыстар тек кәсіпкер үшін маңызды емес, сонымен қатар тұрғындарды жұмыспен қамтып, аудан экономикасына өз үлесін қосады. Осы жобаны жүзеге асырып жатқан ТШО компаниясына және «Таңдау» жобасының жетекшілеріне алғысымды білдіремін. Жұмыстарыңызға табыс тілеймін, - деді Н.Әлібекұлы.
Айта кетейік, Мейрамбай Тағашев 2016 жылдан бері кәсіпкерлікпен айналысып келеді. Назира есімді жұбайымен сегіз бала тәрбиелеп отырған көпбалалы отбасы. Олар алғашқы еңбектерін Тұрғызба ауылынан аялдама салудан бастап, кейін сол аялдамадан «Баракат» азық-түлік дүкенін ашқан болатын. Ал «Таңдау» жобасынан ұтқан қаржыға жаңадан ашылған халал ет сататын дүкеніне мұздатқыш, ет кесетін ара және вакумға арналған құрал алыпты.
П.ТӘЖІ

Мемлекет басшысы Шығыс өңіріндегі элиталық тұқым шаруашылығының қызметімен танысты.

Президентке көпжылдық практикалық және ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижесінде сұрыпталған күнбағыстың жаңа будандары, сондай-ақ соя мен бидай сорттары таныстырылды. Кәсіпорын дайындайтын тұқымдар отандық шаруалардың арасында жоғары сұранысқа ие әрі Ресей Федерациясының 7 өлкесіне экспортталады.

Қасым-Жомарт Тоқаев елімізде майлы дақылдардың егістік алаңын көбейтудің перспективасы жөнінде сұрады. Мекеме басшысы Фарид Әбітаевтың айтуынша, соңғы кезде майлы дақылдарды егу көлемі жыл сайын 12-15 пайызға артып келеді, сәйкесінше, нарықтағы сұраныс та жоғары.

Бұған қоса, мол жем-шөп қоры мен селекциялық жұмысты сауатты жүргізудің арқасында агроөнеркәсіп кешені сүт өнімдері бағытындағы жетекші мал шаруашылығының қатарына кірді.

Бүгінде серіктестіктің тауарлы сүт фермаларында 3 мыңға жуық ірі қара бар. Олардың көбі – голштейн-фриз тұқымына жататын сиырлар. Фермада тәулігіне 40 тонна сүт өндіріліп, еліміздегі төрт сүт өңдеу зауытына жөнелтіледі.

Мемлекет басшысы кәсіпорынның ауыл шаруашылығы ғылымындағы табысын оң бағалап, мұндай тәжірибені еліміздің басқа өңірлеріне тарату қажет екенін айтты.

t.me/aqorda_resmi

Несиелердің пайыздық мөлшерлемесін субсидиялау, кепілдендіру, ауыл шаруашылығы саласын субсидиялау, мемлекеттік қайтарымсыз гранттар және шағын несие беру – бұл бүгінгі кәсіпкерлер мен шаруа қожалығын дамыту үшін аса қажетті тетіктер. Әсіресе ауылдық жердегі азаматтардың табысын арттыруға бағытталған «Ауыл аманаты» жобасы бизнесті биік белеске көтерудің бірден-бір мүмкіндігі. Міне, осы бағыттағы мемлекет жүзеге асырып жатқан қолдау түрлері өткен жұма күні «Кең Жылыой» мәдениет үйінде өткен жиында түсіндірілді.

Оған облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы, ауыл шаруашылығы және жер қатынастары, табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу, жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармалары, «Даму» КДҚ филиалы, «Аграрлық несие корпорациясы», облыстық «Атамекен» кәсіпкерлер палатасының мамандары келіп, аудан кәсіпкерлері мен шаруа қожалығы жетекшілерімен кездесіп, түсінік берді. Жиынды жүргізген аудан әкімінің орынбасары Нұрболат Сарманов басқосудың басты мақсатымен таныстырды.

Облыстық «Атамекен» кәсіпкерлер палатасының директоры Нұрлан Сүйінбаев кәсіпкерлер палатасының қаржылай емес қолдау түрлері туралы баяндады. Оның айтуынша, кіші және орта бизнес өкілдері үшін ақпараттық қолдау қарқынды жүруде. «Даму», «КДҚ» АҚ-ның Атырау облысы бойынша аймақтық филиалының менеджері Роза Байсалықова:

-Қазіргі таңда мемлекет тарапынан кәсіпкерлерді қолдау мақсатында кіші, орта, ірі бизнес өкілдеріне 5 бағыт бойынша жәрдем берілуде. Бірінші бағытына сәйкес жас кәсіпкерлерге 20 млн теңгеге дейін 3 жылдық мерзімге 2,5 пайыздық жеңілдетілген несиелер бар. Бұл қазіргі жас кәсіпкерге өз ісін бастау үшін таптырмайтын мүмкіндік. «Даму» тарапынан бизнес бастағысы келіп жүрген көптеген азаматтарға ақпараттық көмек беріліп, түрлі курс, семинарлар қарастырылған,- деді.

Облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасынан Дина Абишова бұл бағыттағы қазіргі мемлекеттік бағдарламалар туралы айтып өтті:

-Мемлекет тарапынан көптеген шаралар қолға алынуда. Соның бірі - бизнес бастау үшін берілетін 400 АЕК есебіндегі қайтарымсыз грант. Ол арнайы бөлімдерге бөлінеді, негізгі мақсаты - жұмыссыз жастарды жұмыспен қамтып, кәсіпкерлікті дамыту. Қазір алғашқы жұмыс орны бағдарламасы жүруде. Ол жерде жоғары оқу орнын бітіріп келген мамандарды жұмыспен қамтамасыз ету қарастырылады. «Күміс жас» бағдарламасы да қазіргі кезде сұранысқа ие. Ол жерде зейнет жасына жақындап қалған жандарды жұмыспен қамту көзделіп отыр,- деп түсіндірді.

«Bereke» банк өкілдері де өздерінің кәсіпкерлерге арналған тиімді ұсыныстарын айтып, бірге жұмыс жасауға шақырды. Кәсіпкерлер тарапынан көптеген сауалдар қойылды. Әсіресе, көпшілігін кәсіпкерлік негізде несие алғанда қойылатын міндетті кепілдік қою мәселесі толғандырды. Оған облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасының бөлім басшысы Сәттіғұл Сабыров былай деп жауап берді: -

Бұл жерде несие банк тарапынан беріледі. Олар өз кезегінде сол ақша үшін тәуекелді өздері алады.

Сондықтан, міндетті түрде кепіл сұрайды. Себебі, кепіл қойылмаған жағдайда, көптеген кәсіпкерлер өзінің міндеттемесін орындамай қалу қаупі бар. Сол секілді келеңсіз жағдайдың алдын алу мақсатында осындай шаралар қолданылады.

Жиында басқа да қосымша мәселелер қозғалды. Мәселен, шаруа қожалықтарының басты базынасының бірі – шабындықтың жай-күйі және жайылымдық жерді жеке тұрғындар малының таптап кетуі болды. Бұл сұраққа аудан әкімінің орынбасары Нұрболат Сарманов жауап қайырды:

-Жеке тұрғындардың мал басына тіркеу жүргізіп, салық төлету алдағы жоспарда бар. Су мәселесі бойынша далаға кетіп жатқан бұлақтардың көзін жабу жұмыстары жүргізілуде. Бірақ, шаруа қожалықтары орналасқан жерлердің барлығында су мәселесі шешіліп, шабындық проблемасы алдағы уақытта күн тәртібінде тұрмайды деп ойлаймыз,-деді.

Әрине, кәсіпкерлер тарапынан көптеген мәселелер көтеріліп, сауалдар қойылды. Олардың барлығына да нақты жауап берілді. Кейбір кәсіпкерлерді облыстан келген мамандар жеке қабылдап, түсінік жұмысын жүргізді.

Ерназ Алтайұлы