Кәсіпкерлік

Бүгінде үй асханасында әзірленген тағамдарды тұтынушыға жеткізу қызметі сұранысқа ие екенін жақсы білеміз. Әсіресе, көшпелі банкеттер, кейтерингтер, фуршеттерді жеткізу және ұйымдастыру қызметтерін ұсынатын компанияларға қойылатын талап пен талғам артып келеді.

Кәсіпкер Гүлзада Ізбасова өз бизнесін ашқанға дейін ұзақ жылдар бойы қонақ үй бизнесінің қоғамдық тамақтану саласында жұмыс істеген. Ол осы тәжірибесінің арқасында үй асханасы тағамдарын тез жеткізетін цех ашып отыр. «Инфинити-19» ЖК-ның құрал-жабдықтарды сатып алу бойынша «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамытудың ұлттық жобасы» бағдарламасы шеңберінде мемлекеттен қолдау алды.

Бүгінде «ASTIME» орталығы кез-келген іс-шараны, салтанаттарды безендіретін жаңа тағамдардың кең ассортиментін ұсынады. «Мемлекеттік қолдаудың арқасында компания жаңа жоспарлар құруға мүмкіндік алады. Болашақта батыс өңірлер бойынша филиалдар ашуға ниеттіміз»,-дейді компания басшысы Гүлзада Ізбасова.

Жалпы, «Бизнестің жол картасы – 2025» бағдарламасы аясында жыл басынан бері 41,6 миллиард теңге бөлініп,  1000-ға жуық шағын әне орта бизнес субъектісі қолдау тауып, 529 жаңа жұмыс орны құрылған. Оның ішінде 634 кәсіпкердің пайыздық мөлшерлемесі субсидияланып, 318 кәсіпкердің жобасы 10,2 млрд. теңгеге кепілдендірілген.

Айбөпе МҰРАТҚЫЗЫ

Өңірде бизнесті жүргізу үшін қолайлы жағдайлар жасау, бизнес-климатты жақсарту, жаппай кәсіпкерлікті дамыту бойынша жүйелі жұмыстар атқарылып келеді. Нәтижесінде шағын және орта кәсіпкерлік саласындағы көрсеткіштердің өсу динамикасы байқалып отыр.

Облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы баспасөз қызметінің мәліметінше, Кәсіпкерлікті дамыту ұлттық жобасы шеңберінде биыл бюджеттен 12,4 млрд. теңге бөлініп, 35,9 млрд. теңге болатын 1000-ға жуық кәсіпкердің жобасы қолдау тапқан.

Бүгінде пайыздық субсидиялау бойынша несие сомасы 27,3 млрд. теңге болатын 547 кәсіпкердің жобасы мақұлданған. 

Жаңа бизнес идеяларды іске асыруға 5 млн.теңге көлемінде мемлекеттік грант 16 жобаға ұсынылған, жалпы мемлекеттік қайтарымсыз грант көлемі — 80млн. теңге. Бұл бағытта 400 АЕК мөлшерінде қайтарымсыз грант ұсынуға 430 млн.теңге бөлініп, нәтижесінде 291 кәсіпкердің жобасы қолдау тапқан.

«Бұдан басқа, ауыл кәсіпкерлерін қолдау мақсатында өңірлік бағдарлама іске асырылып, өткен жылы жергілікті бюджеттен 480 млн. теңге қаражат бөлініп, 31 кәсіпкердің жобасы қаржыландырылып, олармен 17 жаңа жұмыс құрылатын болады»,-делінген баспасөз хабарламасында. 

Айбөпе МҰРАТҚЫЗЫ

Аудандағы көпбалалы, жалғызбасты және мүмкіндігі шектеулі бала тәрбиелеп отырған аналарды іскерлік белсенділікке тарту мақсатында «Іскер ана» жобасы іске қосылған болатын. Жоба аясында жылыойлық 50 ана қысқа мерзімдік оқуға қатысып, аспаз, визажист, компьютерлік сауаттылық, СММ, маникюр курстарын оқып шықты. Бірнеше айға созылған арнайы курс өз мәресіне жетіп, қаладағы «Нұрасыл» мейрамханасында жабылу салтанаты өтті.

Марапаттау шарасына қатысқан аудандық ішкі саясат бөлімінің басшысы Арай Нұрмаханова жобаға қатысушы аналарға алғыс хаттар, қысқа мерзімдік оқуды аяқтағаны жөніндегі сертификаттар және гүл шоқтарын табыс етті. Жобаға қатысып, СММ курсын аяқтаған жандардың бірі – Гүлфара Қалиева жеті перзент тәрбиелеп отырған көпбалалы ана. Осы уақытқа дейін өзіне қызықты болған кәсіпті тегін меңгеру арманы болғанын айтады.

- СММ маманын оқу менің арманым еді. Сол арқылы жұмыс жасап, ақша тауып, балаларымды жеткізсем деген ниетім болған. Соған қолым жетіп, бүгін қуанып тұрмын. Бізді қолдап, аналарды «Іскер ана» жобасына қатыстырған оқытушы жандарға мың алғыс. Курс жақсы өтті. Бізді оқытқан Сәуле Өмірбекқызы болатын. «Білетініміз – бір тоғыз, білмейтініміз – тоқсан тоғыз» еді. Барлығын меңгеріп шықтық деп ойлаймын. Алда, бұйырса, сонымен жұмыс жасаймыз,-деді толқып.

Салтанатты шарада жобаның қорытынды бейнеролигі көрсетілді. Онда теория жүзінде ғана емес, практика бойынша таңдаған кәсіпке үйретіп, іс жүзінде жұмыс жасап жатқан қатысушыларды көрдік. Үйде баламен отырған аналардың қоғамдық өмірге икемделіп, біраз ысылып, тек курс оқып қана шықпай, психологиялық тұрғыдан да өздерін өсіргеніне сүйсіндік. Осылайша жаңа кәсіп меңгерген аналар алдағы уақытта өз бизнестерін ашуға ниеттеніп отыр.

П.Қизатова

Атырау қаласына қарасты Бесікті ауылында балабақша пайдалануға берілді,-деп хабарлайды Өңірлік коммуникпциялар қызметі.

Ашылу салтанатына облыс әкімінің орынбасары Дарын Шамұратов, қалалық білім бөлімінің басшысы Айнгүл Дүйсекенова және ауыл тұрғындары қатысты.

-  Биыл құрылысы басталған 6 нысанның бірі осы балабақша еді. Кішкентайларымызға бар жағдайды жасауға тырыстық. Бүлдіршіндеріміздің болашағы жарқын болып,нысан елдің игілігіне қызмет етсін,-деді облыс әкімінің орынбасары Д.Шамұратов.

Екі қабатты жаңа ғимаратта асхана,  гимнастика және музыка сабағын өткізуге арналған залдар мен жатын бөлмелер бар. Мұндағы ойын және спорт алаңдары жол жүру ережелерін үйретуге арналған алаңқаймен қамтылған. Жаңа нысан толықтай заманауи құралдармен жабдықталған. Тапсырыс беруші - облыстық құрылыс басқармасы. Мердігер мекеме - «ARSM» ЖШС.

Қазір балабақшада  2 жастан 5 жасқа дейінгі балаларға арналған 4 топ бар. Олардың әрқайсысы 25 орынға есептелген. 

 
- Кезекте тұрған тәрбиенушілер саны жылдан жылға көбеюде. Осы орайда жаңадан беріліп жатқан білім беру ұйымдары бұл мәселені кезең кезеңімен шешуге мүмкіндік береді,- деді қалалық білім бөлімінің  басшысы А. Дүйсекенова. 

 
Айта кетейік, жыл соңына дейін  610 орындық 4 мемлекеттік балабақша ашу жоспарланған. Қазір облыста 35 437 баланы қамтитын 337 мектепке дейінгі мекеме жұмыс істейді.

Аудандағы Жасқайрат ауылында «Құрман» шаруа қожалығы мал өнімдерін өңдеуді қолға алды, - деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметі. 

Сүт өңдеу цехының ресми ашылу салтанатына аймақ басшысының орынбасары Қайрат Нұртаев және аудан әкімі Қанат Әзмұқанов қатысты. 

Цехта тәулігіне 1 тоннаға дейін сиыр сүтін өңделеді. Кәсіп иесі Құрманбек Жаңабаевтың айтуынша, мұнда табиғи пастерленген сүт, қаймақ және айран, ірімшік өнімдері ешқандай қоспасыз өңделеді.  

- Алғашқы өнімді аудандағы дүкендерге жібереміз. Қазір сүттің қаншаға сатылатыны есептелу үстінде. Десек те өнімнің бағасы қолжетімді болмақ. Өйткені мал мен сүт өңдейтін жабдықтардың барлығы қожалықтың қарамағында болғандықтан, бұл өз кезегінде өнімнің арзан бағамен сатылуына септігін тигізеді. Қазіргі таңда 10 ауыл тұрғынын жұмыспен қамтып отырмыз,- деді Қ.Жаңабаев.

Бүгінде қожалықта 253 жылқы, 137 түйе және 609 ірі қара, оның ішінде асыл тұқымды симментал 75 сиыр, 38 ангус, 41 қазақы «ақбас» сиыр малы бар.  

Осы төрт-түліктің өнімі цехтағы 5 түрлі қазандықта жиналып, ұйытылады. Кейін қаймақ пен сүті бөлініп, пастерленген бөтелкелерге құйылады. 

Анықтама үшін: аудан бойынша ауыл шаруашылығы саласында 556 шаруа қожалық,  6 өндірістік кооператив, 5 жауапкершілігі шектеулі серіктестік жұмыс істейді.

2024 жылғы су тасқыны салдарынан шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне (ШОК) келтірілген мүліктік шығындарды өтеу қағидалары шеңберінде жергілікті атқарушы органдар ШОК субъектілерінің залалды өтеу туралы өтінімдерін қабылдау және қарау бойынша жұмыс жүргізуде.

Кәсіпкерлердің мүліктік шығындарын өтеу үшін Үкімет резервінен 12,1 млрд теңге сомасында қаражат бөлінді, деп хабарлайды ҚР Ұлттық экономика министрлігі. 2024 жылғы 1 қазан жағдайында ШОК субъектілерінен 15 млрд теңге сомасына 764 өтінім келіп түскен.

Шамамен 12 млрд теңге сомаға 630 өтінім бойынша оң шешім қабылданды, оның ішінде 10,1 млрд теңгеден астам сомаға 615 өтінім (өтінімдердің жалпы санының 80,4%-ы) бойынша төлемдер толық көлемде жүргізілді. 30 өтінім бойынша өтемақы төлеуден бас тарту туралы шешім қабылданды.
Қалған зардап шеккен объектілер бойынша бағалау және сметалық жұмыстар жалғасуда, олар аяқталғаннан кейін өтінімдер Өңірлік комиссиялардың қарауына шығарылады.

Негізінен, тамшылатып суару тәсілі біздің өңір үшін таңсық емес. Егістікпен шұғылданған аудан шаруашылықтарының бұл әдісті қолға ала бастағанына көп жыл болды. Кезінде израильдық деп танылып, еліміздің шаруашылықтарына жаппай енгізіле бастаған жаңа жоба бүгінде жылыойлықтар үшін жақсы жаңалық болды. Бастапқыда сол шет мемлекеттен арнайы суару қондырғылары жеткізіліп, кеңінен таратылғаны да есімізде.

Бүгінде тамшылату тәсілін ақкиізтоғайлықтар да мықтап қолға алды. Оған себеп – ауылдағы «Талаптан» қоғамдық бірлестігінің жетекшісі Амангелді Қарасаевтың таудай талабы. «Теңізшевройл» компаниясының 2024 жылға арналған әлеуметтік инвестициялық бағдарламасына «Су – тіршілік көзі» жобасын ұсынып, оны сәтті қорғап, жеңімпаз атанды. Сөйтіп қаржылай көмекке ие болған Аманкелді Қарасаев ауыл тұрғындарын еңбекке шақырып, тамшылатып суару арқылы да егіс салып, мол табыс табуға болатынын дәлелдеді.

Иә, ол өз ауылындағы егін алқабының мол өнім бермейтіндігіне алаңдаушылық білдіріп жүретін. Өз туған жерінен бау-бақша өнімін көбейтуді көздеген кәсіпкердің израильдық жаңа жобаға қызығушылық білдірген себебі де сол еді. Өйткені, көктемде кемерінен келе тасып, жазда тартылып қалатын Жем өзенінің аз ғана ағынды суы жылда жете бермейді. Ал тамшылатып суару мұндағы диқандар үшін таптырмас тәсіл болды. Осылайша артық шығынсыз мол өнімге қол жеткізуді көздеген кәсіпкер бүгінде ойлаған ісін жүзеге асырды.

Агроөнеркәсіп кешенін дамытуды басты нысанаға алып, ауыл шаруашылығы ісінің ілгері басуына жол бастайтын бұл жоба биылғы жылдың қаңтар айынан бастау алған-ды. Ауыл халқын көкөніс және жеміс-жидекпен қамтамасыз етуді қалаған кәсіпкер «қыстың қамын жазда ойлап», ТШО-ның қаржылай көмегі қолына тие сала, бірден бел шеше іске кірісіп кетті. Ауыл әкімімен келісіп, шаруашылықта өз еркімен жұмыс жасағысы келетін белсенді жігіттерден топ құрып, жеке кәсіпкерлермен келісімге келді. Ақпан айында қаржылай көмек алып, наурыз бен сәуір айында қажетті құрал-жабдықтарды қарастырып, тыңайтқыштар мен өсімдіктерді зиянкес жәндіктерден қорғайтын дәрумендерді де сатып алды. Көктем келісімен көпке ұзатпай ақкиізтоғайлық бағбаншылар бірден іске кірісті.

Жоба жетекшісі Аманкелді Қарасаев осы шаруашылық жөнінде:

-Жобаға қатысушылар барлық жұмысты өздері атқарды. 4 га жер 1000 шаршы метрден әрқайсысына бөлініп берілді. Олар сол жерге бақша дақылдарының дәндерін егіп, күтіп баптады. Одан бөлек тыңайтқыштарын беріп, айналасын жабайы шөптерден тазалап, өсіріп шығарды. Осындай орасан зор ұйымшылдықтың, бірліктің арқасында бақша дақылдары жақсы өнім берді. Жобаға қатысушылар да, ауыл тұрғындары да дән риза болды ,- дейді.

Жобаны жүзеге асырған топ жұмыс барысында тек «жер еміп» еңбек етіп қана қойған жоқ, егін шаруашылығының технологиясын тереңірек меңгеріп, осы сала жайлы нақты ақпараттар да ала білді. Жаз бойы егіс басында тамшылатып суару тәсілімен өнім шығаруды үйреніп, бұл әдістің ескі егіс салу түрінен әлдеқайда жеңіл және шығынсыз екенін білді. Бау-бақшасы өнім бергенде жоба қатысушылары қарбыз, қауынды өздері тұтынып қана қоймай, алыс-жақын ағайындарына, көршілеріне, әлеуметтік жағдайы төмен отбасыларға беріп, ауысқанын сатып, пайдасын да көрген. Ауыл халқы осындай мүмкіндік сыйлаған жоба қаржыландырушысы «Теңізшевройл» компаниясына алғысын жаудырды.

Жоба уақытша маусымдық мезгілді қамтыған соң бүгінде жұмысы сәтті аяқталды. «Бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарған» еңбекқор жігіттердің арқасында ауыл тұрғындары мол өнімнің астында қалды. Жобаға қатысқан 40 адамның ішінде келер жылы осы әдіспен өздері бөлек егіс салуды көздеген ауылдастары да бар. Десек те, бірлестік жетекшісі Аманкелді Қарасаевтың бұл жобасы тоқтап қалмақ емес. Ол алдағы жылы да ауыл халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайының көтерілуіне жағдай жасамақ ниетте. Сонымен қатар тамшылатып суару әдісі арқылы егіс салуды жоспарлап отырған жандарға кәсіпкерлікпен айналысуға мүмкіндік бермекші. Одан бөлек, болашақта қарбыз, қауын өнімдерін шығарып қана қоймай, балық өсіруді қолға алып, жылыжай бағытын да қамтысақ деген жоспары бар.

Табиғи өнімді қалаға қатынамай-ақ, жақын жерден, өз ауылынан алғысы келмейтін адам кем де кем шығар. Осындай халық сұранысын көңіліне тоқып, олардың қалауын орындап қана қоймай, агроөнеркәсіп кешенін қарқынды дамытып отырған азаматтар барда ауылдың әлеуметтік ахуалы жақсармаса, төмендемесі хақ. Ендеше, «Су – тіршілік көзі» жобасы келер жылы да ізін суытпай қайта оралып, бұдан да мол өнім берер деген сенімдеміз.

Д.Ізбасарқызы