Денсаулық

Жатыр мойыны обырына қарсы тиімді күрес құралы- адам папиллома вирусы (АПВ) вакцинациясы. Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігерінің 2024 жылғы 11 қыркүйектегі №11 қаулысына сәйкес, елімізде АПВ-ға қарсы вакцинациялау жүргізілуде. Бұл шара онкологиялық аурулардың алдын алу үшін маңызды қадам саналады.

АПВ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚАУПІ

Адам папиллома вирусы - дененің әртүрлі бөліктерінің тері мен шырышты қабатын зақымдайтын вирустар тобы. Вирус қауіпті, өйткені ол тез таралып, жасушалардың қатерлі ісік дегенерациясының қоздырғышына айналады. Нәтижесінде қатерлі ісік дамуы мүмкін. Жыл сайын Қазақстанда жатыр мойны обырының (рак шейки матки) 1900-ге жуық жаңа дерегі тіркеледі және жылына 600-ден астам әйел осы патологиядан қайтыс болады. Елімізде жатыр мойыны обыры барлық жастағы әйелдер арасында сүт безі обырынан кейінгі екінші орында тұр.

ЖЫЛДАМ ЖҰҒАТЫН ВИРУС

АПВ вирусы адамнан адамға келесі жолдармен беріледі: Ол қол алысу, сүйісу немесе терідегі жарақаттар арқылы берілуі де мүмкін. Вирус ылғалды ортада тез таралады. Сондықтан қоғамдық орындарға – сауналарға, ванналарға, спорт залдарына, дәретханаларға, бассейндерге барғанда абай болу керек -Жыныстық жолмен. Вирустың онкогенді түрлері осы жолмен берілетін кезде жыныс мүшелерінде орналасқан жыныс сүйелдерін тудырады. -Туған кездегі тік жол. Вирус анадан балаға туу каналы арқылы өту кезінде беріледі. Сүйелдер көбінесе өмірдің алғашқы жылдарында нәрестелердің аузында немесе терісінде пайда болады.

-Өзіне-өзі жұқтыру арқылы. Жиі қырыну немесе эпиляция кезінде АПВ дененің бір аймағынан екінші бөлігіне ауысады. Бүгінгі күні АПВ үшін ем жоқ. Жатыр мойыны обырының дамуы әйелдің осы вирусты жұқтыруынан болатыны ғылыми дәлелденген. Адам папиллома вирусына қарсы вакцина 15 жылдан астам уақыт бойы әлемнің 135 елінде қолданылып келеді. Соның ішінде Өзбекстан, Қырғызстан және Түркіменстанда жүргізіледі.

Биылғы жылдың күзінен бастап Қазақстанда 11 жастағы қыздарға АПВ індетіне қарсы вакцинация жүргізіле бастады. Оны мектептегі егу бөлмесінде немесе қоғамдық емханаларда тегін алуға болады. Әрине, вакцинация қарсы көрсетілімдер болмаса, дәрігердің тексеруінен кейін ата-анасының немесе қамқоршысының ақпараттық келісімімен жүргізіледі. Ал қарсы көрсетілімдер болса, онда дәрігердің тексеруінен кейін 6 ай аралықпен екі рет жүргізіледі. АПВ вакцинасы иммунитеті төмен адамдар үшін қауіпсіз.

ВАКЦИНА ҒАНА ҚОРҒАЙДЫ

Адам папиллома вирусына қарсы вакцина құрамында тірі вирустар жоқ. Онда организмге енген кезде иммундық жүйені белсендендіретін жеке вирустық ақуыздар бар. Өз кезегінде, иммундық жүйенің жасушалары вируспен күресуге бағытталған антиденелерді шығарады. Осыған байланысты вакцина қатерлі ісік тудыруға қабілетті емес. Жалпы «АПВ-ға қарсы егу әйелдердің репродукциялық функциясына әсер ете ала ма?» деген сауал да туындайтыны анық.

Маман ретінде айтарым: вакцина әйелдердің ұрпақты болу қабілетіне әсер етпейді және қандайда бір жолмен бедеулікті тудыруы мүмкін емес. Бұл әлемнің дамыған елдерінде көп жылдық клиникалық зерттеулер арқылы дәлелденді. Мұндай ойда болу - қате түсінік. Алғашқы АПВ (ВПЧ) вакцинасы енгізілген 2006 жылдан бері бүкіл әлемде 100 миллионнан астам адам егіліп, 270 миллионнан астам вакцина салынды. Ешқандай елеулі жағымсыз реакциялар болмады.

Қазіргі таңда ауданда 11-13 жас аралығындағы қыз балаларға екпе салу жүргізіліп жатыр. Әзірге одан кейін қолайсыз жағдай тіркелген жоқ.Бұл вакцинаның қауіпсіздігі мен тиімділігін дәлелдейді. "Егер қызыңыздың дені сау, ғұмыры ұзақ болғанын қаласаңыз, онда «вакцинаға қарсымын» немесе «қолдаймын» деп емес, ең алдымен, ұрпағыңыздың өмірін ойлаңыз. Болашағымызға жатыр мойны обырынсыз өмір сүру мүмкіндігін сыйлау қажет.

Жаннат Жайлаубаева,

аудандық орталық емхананың екпе мейірбикесі

Ауданда медицина саласының қызметкерлері үшін шеберлік сағаты өтті. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының қолдауымен өткен шараға Халықаралық дипломнан кейінгі білім беру ғылыми-зерттеу институтының мамандары мен Астана қаласынан арнайы келген медицина ғылымдарының докторы, профессор, жоғары санатты анестезиолог-реаниматолог дәрігер, Қазақ анестезиолог-реаниматолог қоғамдастығының басқарма төрағасы Ағзам Жұмаділов қатысты.

Профессор шеберлік сағатында ана мен бала денсаулығы, нейрореанимация және түрлі аурулардың алдын алу тақырыптарында кәсіби кеңестер беріп, аудан мамандарына тәжірибе жинақтау мүмкіндігін ұсынды. Екі күнге созылған іс-шараға ауданның барлық медицина қызметкері белсенді қатысып, өз біліктілігін арттыруға жағдай жасады. Жиында аудан әкімінің орынбасары Нұрболат Сарманов сөз сөйлеп, шеберлік сағатының маңыздылығын атап өтті. Сонымен қатар жоғары санатты дәрігер Ағзам Жұмаділовке аудан әкімінің атынан алғыс хат табыстап, өз ризашылығын білдірді.

П.Тәжі

18-29 қараша аралығында мейірбике ісіндегі коммуникация және менеджмент дағдылары бойынша Германияның Дюссельдорф қаласындағы  клиникаларда облыстың 10-ға жуық орта буын медицина қызметкері тағылымдамадан өтуде, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Орта буын медицина мамандары менеджмент,  дәрігермен, пациентпен және науқастың туыстарымен клиникалық мәселелерді тиімді шешу, медициналық этика, биоэтика сынды маңызды тақырыптар талқыланатын шеберлік сағаттарына қатысады. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметі мәлім етті.

- ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің тапсырмасына сай қазіргі уақытта дәрігерлердің бірқатар функциясы орта буын медицина қызметкерлеріне жүктелгендіктен, медбикелердің біліктілігін арттыруға аса мән берілуде. Бұл жұмыс алдағы уақытта да жалғасын табады, - деді денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Алмагүл Әбілова.

Еске сала кетейік, 2022 жылы облыстағы мемлекеттік медициналық мекемелерде жұмыс істейтін 846 бейінді маман Израиль мен Германияға барып, біліктілігін арттырып келді. Оған қоса Изриаль елінің дәрігерлері Атырауға келіп,  132 маманға  шеберлік  сағаттарын өткізді. Былтыр 430-дан аса қызметкер кәсіби біліктілігін арттырды.
Ал жыл соңына дейін 700-ге жуық маманды оқыту жоспарлануда.

Сәуле МАҒАУ

Атырау облыстық фтизиопульмонологиялық орталығының бас ғимараты күрделі жөндеуден өтті, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Орталық 2,4,5 қатарлы үш корпустан тұрады. Бас ғимарат бес қабатты. Ол биыл күрделі жөндеуден өтіп, пайдалануға берілді. Ал, апатты деп танылған төрт қатарлы ғимарат сүріледі. Өңірлік коммуникациялар қызметі оның орнына ешқандай нысан салынбайтынын мәлім етті.

- Қазір 4 қатарлы ғимаратта орналасқан ЛТО-1, ЛТО-2 және ересек науқастар емделіп жатқан бөлімше екінші ғимаратқа көшірілді. Ал жөндеуден өткен бес қатарлы бас ғимаратта балалар ем алып жатыр. Алдағы уақытта ішкі жұмыстар толық аяқталған соң осы ғимарттан ота жасау блогы жасақталады. Сондай-ақ, қазір мұнда дәріхана мен клинико-диагностикалық бөлім және әкімшілік орналасып жатыр, - деді орталық директорының у.м.а Гүлжанат Бекболатова.

Айта кетейік, биыл облыста туберкулездің таралуы көрсеткіші 7,6% пайызға төмендеген.

Жалпы орталық 85 адамға арналған. Бүгінде 59 науқас ем қабылдап жатыр. Оның 10-ы бала.

Сәуле МАҒАУ

Облыстық Кардиология орталығының директоры лауазымына жоғары санатты дәрігер, қоғамдық денсаулық сақтау менеджері, іскерлік әкімшілік магистрі Джумағалиева Сандугаш Борисовна тағайындалды, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Джумагалиева Сандуғаш Борисовна, 1968 жылы 4 ақпанда Гурьев облысы Гурьев қаласында дүниеге келген.

1975 жылы мектепке барып, 1985 жылы Гурьев қаласындағы No16 мектепті аяқтаған.

1985 жылы Ақтөбе мемлекеттік медицина институтының педиатрия мамандығына оқыған.

1991-1993 жылдар аралығында Гурьев қаласындағы облыстық перзентханада интернатурадан өтіп, еңбек жолын бастаған.

1993-2003 жылдар аралығында Батыс Қазақстан облысы, Орал қаласында тұрып, «Жас дәурен» балаларды оңалту кешенінде осы жылдар бойы педиатр, бас дәрігердің орынбасары қызметтерін атқарған.

2004-2009 жылдар аралығында Атырау облысы облыстық денсаулық сақтау басқармасында облыстың бас педиатр дәрігері, алғашқы медициналық-санитарлық көмек бөлімінің меңгерушісі, емдеу-профилактикалық бөлімшесінің меңгерушісі қызметтерін атқарды.

2009 жылдан бүгінгі күнге дейін Атырау облыстық кардиологиялық орталығы директорының орынбасары қызметін атқарды.

2005 жылы денсаулық сақтау менеджменті мамандығы бойынша Қоғамдық денсаулық сақтау жоғары мектебін үздік аяқтаған.

2014 жылдың маусым айында «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласының үздік менеджері» номинациясы бойынша байқауға қатысып, жеңімпазы, денсаулық сақтау министрлігінің кәсіби маманы деңгейін анықтауда қосымша материал ретінде Денсаулық сақтау министрлігінің Ұсыныс хаты берілді.

Денсаулық сақтау жүйесіндегі көп жылғы еңбегі үшін:

- «Денсаулық сақтау ісінің үздігіне» төсбелгісі

-төсбелгі - «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін»

- төсбелгі - Халық алғысы

- Х.Доспанованың медалі

- «Алтын дәрігер» төсбелгісімен марапатталды.

Сәуле МАҒАУ

Жаңа жылдан бастап 8 медициналық анықтама электронды түрде беріледі, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Қаңтар айынан бастап емханадағы кезекті азайтып, медициналық анықтамалардың заңсыз берілмеуі үшін 8 анықтама электронды форматқа көшеді. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметі мәлім етті.

Атап айтар болсақ,

- Еңбекке уақытша жарамсыздық парағы

- 075 / е «Медициналық анықтама»

- 026 / е «ДКК қорытындысы»

- 073 / е «ТҚ басқаруға рұқсат туралы анықтама»

- 069 / е «Санаторийлік-курорттық карта»

- 052-2 / е «Баланың денсаулық паспорты»

- 076 / е «Қаруға рұқсат алу»

- 038 / е «Еңбекке уақытша жарамсыздық туралы анықтама» электронды форматқа көшіріледі.

Аталған анықтамалар қажет болған жағдайда, азаматтардың келісімімен талап еткен мекемеге тікелей жолданады.

- Қазір «Амбулаториялық-емханалық көмек» арқылы ақпараттық жүйелерді интеграциялау бойынша жұмыстар жүргізілуде. Сондай-ақ, «eGov Mobile» мобильді қосымшасы арқылы азаматтар өздерінің жеке медициналық деректеріне қол жеткізуге мүмкіндік беретін «edensaulyq» бөлімі іске асырылғанын атап өтеміз, - деді №5 қалалық емхананың басшысы Нұрбақыт Купжанов.

Сәуле МАҒАУ

Фото: ru.freepik.com

Қазаннан бастап 5 мыңға жуық рецепттегі дәрілер электронды түрде берілді. Бұл туралы облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының орынбасары Алмагүл Абилова мәлім етті , -  деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметі. 

Енді азаматтарға  қағаз рецепт алу үшін дәрігерге жазылудың қажеті жоқ.  Олар тікелей дәріханаға барып  QR-код арқылы «Әлеуметтік әмиян» сервисімен қажетті препаратты ала алады. 

- Айта кетейік, жаңа сервис eGov Mobile қосымшасында орналасқан. Егде жастағы тұрғындар немесе «Әлеуметтік әмиян» мемлекеттік сервисінің қызметтерін пайдалана алмайтын басқа адамдар үшін емханаға барған кезде Face-ID және веб-камералардың көмегімен сәйкестендіруден өту жеткілікті. Содан кейін пациенттің қолына тиісті дәрі-дәрмек беріледі. Сондай-ақ, олар осы қосымша арқылы қажетті препараттың дәріханада бар-жоғын да біле алады, - деді жастар денсаулық орталығының басшысы Әлішер Талғат.

«Әлеуметтік әмиянды» пайдалану азаматтарды дәрілік заттармен қамтамасыз ету, заңсыз айналымды болдырмау, бұрмалау және басқа да бұзушылықтар саласында қолжетімділік пен толық ашықтыққа мүмкіндік береді. 
«Әлеуметтік әмиян» қызметін пайдалану үшін App Store және Play Market дүкендерінде қолжетімді eGov Мobile қосымшасын жүктеп алу қажет.