Денсаулық

«Теңізшевройл» компаниясының қолдауымен AYALA қайырымдылық қоры Атырау облысында «Өмір сыйлайық» жобасының жаңа кезеңін іске қосады: Облыстық перинаталдық орталықта биыл күзде неонаталдық хирургияның бірінші бөлімшесі өз жұмысын бастайды.

.

Президент жиналған қауымды Медицина қызметкері күнімен құттықтап, осы мерекеге орай дәрігерлермен Ақордада алғаш рет кездесіп отырғанын әрі бұл жиынның мән-мағынасы ерекше екенін атап өтті.

– Халқымыз «Бірінші байлық – денсаулық» деп бекер айтпаған. Шын мәнінде, ұлт саулығы – еліміз үшін аса маңызды құндылық. Әлемнің «екінші ұстазы» – Әл-Фараби медицинаны өнер деп бағалаған. Расында, дәрігер болу – жүректің ісі. Бұл – екінің бірі аяқ баса бермейтін жүгі ауыр, күрделі жұмыс. Медицина қызметкерлері – ұлт саулығының сақшылары, ең қадірлі мамандық иелері. Әсіресе, жаһандық індет, яғни, ковид кезінде бүкіл ел дәрігерлердің адал қызметіне куә болды. Күрделі кезеңде медицина мамандары мыңдаған адамды құтқарып қалды. Біз абзал жандардың табанды еңбегін бағалаймыз. Олардың қайсарлығын мақтан тұтамыз. «Бір адамның өмірін құтқару барша адамзатты құтқарумен бірдей». Дәрігерлер ота кезінде, аурухана палатасында күн сайын ерлік жасайды десек, артық болмайды. Жедел жәрдем көлігінде адам өміріне араша түсетін сәттер болады. Сондықтан сіздер, құрметті медицина қызметкерлері, бейбіт күннің батырлары деген атқа лайықсыздар. Мен барша медицина мамандарына зор ризашылығымды білдіремін, – деді Мемлекет басшысы. 

🟦Қасым-Жомарт Тоқаев қазақ дәрігерлері қай кезде болсын, ел мүддесін бәрінен биік қоя білгенін, ұлт қайраткерлері Халел Досмұхамедов пен Санжар Асфендияровтың белгілі дәрігер болғанын, олар халқымыздың азаттығы үшін де, саулығы үшін де аянбай күрескенін атап өтті.

– Бүгінде еліміздің денсаулық сақтау саласында 380 мыңға жуық адам жұмыс істейді. Әр маманның еңбегі орасан зор. Ұлт саулығын сақтауға бүкіл өмірін арнаған тұтас әулеттер бар. Алматыдағы Джувашевтер әулетінен 13 адам медицина саласын таңдаған. Олардың жалпы еңбек өтілі – 375 жыл. Ал Атырау облысындағы Шанаевтар әулетінен 16 дәрігер шыққан. Мұндай еңбек династияларының ғибратты жолы – көпке үлгі-өнеге. Қазір ұлттық медицина саласы қарқынды дамып келе жатыр. Жетістіктеріміз аз емес. Елімізде орташа өмір сүру ұзақтығы 75,4 жасқа жетті. Ана мен бала өлімі шамамен 12 пайызға азайды. Бес жылда 800-ге жуық денсаулық сақтау нысаны, яғни, көптеген емхана мен аурухана салынды. Бұл жұмыс тоқтамайды, мемлекет алдағы уақытта да инфрақұрылымды дамыта береді. Ұлт саулығын жақсарту алғашқы медициналық көмектен басталады. Елімізде ауылдық жердегі медицина жүйесін жаңғыртуға арналған ұлттық жоба жүзеге асырылып жатыр. Бүгінде 469 ғимарат бой көтерді. Жыл соңына дейін тағы 186 нысан салынады. Аудандық ауруханалар заманға сай құралдармен жабдықталып жатыр, – деді Президент. 

t.me/aqorda_resmi

Махамбет атындағы Атырау облыстық қазақ драма театрында медицина қызметкерлерінің кәсіби мерекесіне арналған салтанатты жиын өтті. Шараға облыстың денсаулық сақтау саласының ардагерлері, дәрігерлер мен медбикелер, сала мамандары және қонақтар қатысты.

Салтанатты жиында Атырау облысының әкімі Серік Жамбылұлы Шәпкенов құттықтау сөз сөйлеп, ақ халатты абзал жандарға алғыс білдірді. Ол медицина саласындағы ерекше еңбегімен көзге түскен мамандарға ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің медальдары мен төсбелгілерін, сондай-ақ облыс әкімінің Алғыс хаттарын табыстады.

Атап айтқанда, «Еңбек ардагері» медалі, «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» және «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» төсбелгілерімен марапатталған дәрігерлер мен сала ардагерлері сахна төрінде құрметке ие болды. 

Шараның ресми бөлімінен соң медицина қызметкерлеріне арнап, әнші Марсель Алсеитов пен халықаралық конкурстардың лауреаты Айбар Ғаниұлы және ҚР Еңбек сіңірген қайраткері Қуандық Нұғманов өз өнерлерін паш етті. Кеш қонақтарына Атырау облысы әкімінің атынан ықылас гүл шоғы табысталды.

Салтанатты жиын – медицина қызметкерлерінің қоғамдағы мәртебесін арттыруға, еңбегін лайықты бағалауға бағытталған рухани әрі құрметке толы іс-шара болды.

Атырауда «Теңіз жүрегі» әлеуметтік жобасы аясында үшінші жыл қатарынан дәстүрлі қан тапсыру акциясы ұйымдастырылды. Биыл іс-шара аясында 200-ге жуық адам донор болды,-деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметі.

- Қан тапсыру күні  ғалым Карл Ландштейнердің құрметіне орай белгіленген болатын. Сол уақыттан бері жыл сайын 14 маусым күні Донор күні тойланып келеді. Атырау облысы да қалыс калмай мерекені атап өтіп, облысымызға қарасты мемлекеттік және жекеменшік мекеме қызметкерлері, тұрғындар ерікті түрде қан тапсырып отыр.  Алынған әр тамшы қан науқастардың өмірін құтқаруға көмектеседі,- деді Атырау облыстық Қан орталығы басшысының орынбасары Самат Жолдыбаев.

Орталықтан қан мен оның компоненттерін өтеусіз негізде 35-40 реттен көп тапсырған азаматтар «Құрметті донор» атағына ие болады. Бұл мәртебе арнайы кеуде белгісімен және алғыс хатпен расталады.

- 2007 жылдан бері үнемі қан тапсырып келемін. Соның нәтижесінде бүгін алғыс хатқа ие болып отырмын. Орталыққа өз ризашылығымды білдіре отырып, тұрғындарды донор болуға шақырамын. Себебі ол өз денсаулығымызға өте пайдалы және науқастарға да көмек ұшын созған болар едік,- деді қала тұрғыны Мұрат Төлешов.

Айта кетейік, облыстық Қан тапсыру орталығына жылына 18 жастан жоғары 8000-нан астам адам донор болады.

Дәрігер мамандығы, үлкендердің айтуынша, өлмейтін мамандық. Өйткені бас ауырып, балтыр сыздаса, дәрігерге жүгінетініміз рас. Расымен, адам өмірінен артық құндылық жоқ, ал сол өмірді сақтап қалуға, денсаулықты нығайтуға үлес қосатын ақ халатты абзал жандардың еңбегі қашанда құрметке лайық. Әр уақытта үлкен сұранысқа ие дәрігер мамандығы бүгінгі күні де мәртебелі мамандық болып саналады.

Аталған мамандықта абыройлы іс қылып жүргендердің қатарына аудандық орталық ауруханада еңбек етіп, денсаулық сақтау саласында аянбай тер төккен, зейнеткерлікке шыққаннан кейін де ұзақ жылдар бойы өз мамандығы бойынша жүйелі жұмыс істеп, халыққа қалтқысыз қызметімен, биік адамгершілігі, асқақ парасатымен танылған, ел сенімін ақтай білген білікті де тәжірибелі ардагер дәрігер Жұмабек Қабделовті қосар едім. Сол себепті де маусым айының үшінші жексенбісіндегі кәсіби мерекелері қарсаңында осы бір ақ халатты абзал жан туралы әңгіме өрбіткім келді.

Жұмабек Ғарифоллаұлы 1953 жылғы 12 қарашада Гурьев облысының Доссор ауылында дүниеге келген. 1970 жылы Чапаев селосындағы (қазіргі Тұщықұдық ауылы) М.Горький атындағы орта мектепті ойдағыдай бітірген соң ол 1971 жылы Алматы мемлекеттік медицина институтының «Фармация» факультетіне оқуға түседі. Оқу орнын ойдағыдай аяқтаған жас жігіт туған жерге аудандағы алғашқы провизор маман болып оралады. Еңбекке араласқан алғашқы уақыттарда Махамбет аудандық дәріханасында меңгерушілік қызмет атқарып жүріп, 1977 жылы Новобогат (қазіргі Исатай) ауданының қайта құрылуына байланысты жаңа ауданның денсаулық сақтау саласындағы жұмысын ұйымдастырып, жүргізу үшін  жіберілген Хамидолла Хайыров, Қалихан Салихов, Ахметқали Қабдрахмановтармен бірге жас маман Жұмабек Қабделов те Аққыстау поселкесіне табан тірейді. Сөйтіп, түпкілікті аққыстаулық болып қалған кейіпкеріміз қазіргі батыр атындағы ауданда бірінші болып дәріхана жұмысын ұйымдастырды, сол салада оңтайландыру кезеңіне дейін түрлі мамандықтар бойынша еселі еңбек етті. 1983 жылы облыс дәріханаларында инспектор-нұсқаушы болып та қызмет еткен Жұмабек Қабделов бұдан кейінгі еңбек жылдарында да денсаулық саласында тер төгіп, зейнеткерлікке шыққан Х.Хайыров, Б.Ауданов, С.Иманғалиев, К.Қапашев, Ж.Досымбаева, М.Ғабитов, М.Жамалова, А.Қабдрахманов, М.Шалабаева, Е.Қойтанов, М.Ербусинов, А.Қуандықов сынды сала ардагерлерімен жұмыстас болғанын мақтаныш ететінін айтады.

-Біздің аудан үш рет тарап, төрт мәрте қайтадан құрылды. Ауданымыздың төртінші мәрте құрылуы тәуелсіздіктің алғашқы жылдарымен тұспа-тұс келді. Осы кездерде аудан медицинасын дамытуда, саланы мамандармен қамтамасыз етуде материалдық-техникалық базаның жетіспеушілігінен, жалақының аздығынан көптеген қиындықтар кездесті. Солай бола тұрса да, Гиппократ антына адалдық танытқан ақ халатты абзал жандар еліміздің болашағы үшін күн-түн демей дәрігерлік қызмет көрсетіп, жергілікті тұрғындардың денсаулығын сақтауда ерекше еңбек сіңірді деп айтуыма болады.

Сондай-ақ аудан медицинасына мемлекет тарапынан көптеген қолдаулар көрсетілуі де денсаулық сақтау саласының жақсаруына үлкен септігін тигізгені анық. Жалпы елу жылға жуық дәрігерлік тәжірибемде көп нәрсені көңілге түйдім. Мәселен, дәрігер -  адамның тәнін ғана емес, жанын да түсініп, мейірім танытатын жан. Адамға көмектесу - дәрігердің басты парызы. Оның жанын да, тәнін де емдей алуың керек. Науқас адам, ең алдымен, дәрігерден жылы сөз бен жан мейірімін күтеді. Өйткені ол ақ халатты абзал жанның емінен бұрын қамқорлығына мұқтаж.

Дәрігердің үш қаруы бар. Ол - сөз, өсімдік және пышақ. Оның ішінде сөз - дәрігердің бірінші қаруы. Адамға сөзбен сенім сыйлау - бұл өмірдегі ең құдіретті құбылыс. Дәрігердің жылы сөзі мен мейірімді мінезі кез келген дерттің емі деп ойлаймын,-дейді ол бізбен болған қысқа әңгімесінде.

Жауапкершілігі мол қызметте еңбегі де елеусіз қалмаған Жұмабек Ғарифоллаұлы еңбек еткен жылдарында облыстық денсаулық сақтау, облыстық салауатты өмір салтын қалыптастыру басқармалары басшылығының, облыс, аудан әкімдерінің, аудандық орталық аурухана басшылығының алғыс хаттарымен, Атырау облыстық ардагерлер кеңесінің «Мейірімді жүрек» медалімен, «Сезім» денсаулық жүйесі республикалық қоғамдық бірлестігінің «Үздік» төсбелгісімен марапатталды.

Бүгінде Алматы қаласынан қайта даярлау курсынан өтіп, салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығының аудандық филиалы дәрігері болып қызмет етіп жүрген Жұмабек аға жұбайы Бағила Дүйсеғалиевамен өнегелі отбасылық өмірінде төрт ұл тәрбиелеп өсірген әулет иесі. Бағила апай да көп жыл дәрігер-стоматолог болып көпке қызмет етті, қазір зейнеткерлік демалысында. Ұлдарының барлығы да жоғары білім алған. Тұңғышы Салауат шетелдік фирмалардың бірінде еңбек етсе, Жомарт - мұнайшы инженер. Ал тағы бір ұлы Асхат – «Барыс» балалар-жасөспірімдер дене шынықтыру даярлық клубының басшысы, аудандық мәслихаттың депутаты болса, кенжесі Марат - инженер-экономист, мемлекеттік қызметте.

Қай уақытта да білікті маман, жақсы адам айналасына әрдайым сыйлы, құрметті болған ғой. Осындай сыйластыққа, құрметке бөленіп жүрген ардагер дәрігер де бақытты. Өйткені ол адамның жүрегіне жол таба білген жан. Жұмекең аға жас мамандарға ақыл-кеңесін беруден де аянған емес. Өзі тәрбиелеген мамандар ауылдық округтердегі амбулаторияларда аянбай еңбек етуде екенін де орынды мақтаныш етеді ардагер.

«Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» демекші, кәсіби мереке тұсында білікті, тәжірибелі маман Жұмабек Ғарифоллаұлын әңгімемізге арқау еткендегі бір мақсатымыз адам жанының арашашысы болған жанның мерейін үстем ету десек, өскелең ұрпақтың қиыншылығы мен қызығы қатар жүретін дәрігерлік мамандыққа деген қызығушылығын арттырып, осы саладағы алдыңғы буынның еңбек жолынан үлгі-өнеге ала жүргені абзал екенін де ойда ұстадық.

Аяпберген САЛИХОВ,

Қазақстан Журналистер одағының мүшесі

Дәрігер болу жай ғана кәсіп емес, ол – жүректің қалауымен таңдалатын өмірлік миссия. Осындай мәртебелі мамандықты меңгерген абзал жанның бірі – Ардақ Орынбайқызы.

Ардақ Орынбайқызы - 1967 жылы 5 мамырда Шоқпартоғай ауылында дүниеге келген. Ел ішінде қадірлі, еңбекқор отбасында тәрбиеленген ол бала күнінен дәрігер болуды армандады. Алғашында 1977 жылы Жданов атындағы орта мектептің табалдырығын аттап, кейін ата-анасының қызмет бабына байланысты Тұрғызба ауылына қоныс аударады. Сол жердегі Мұхтар Әуезов атындағы №4 орта мектепті 1984 жылы «өте жақсы» деген бағамен аяқтап шығады. Жастайынан өз мақсатына берік болған жас түлек бала арманының жетегінде Ақтөбе қаласындағы Мемлекеттік медициналық институтының «Емдеу» факультетіне оқуға түседі. Жоғары оқу орнын 1990 жылы табысты тәмамдап, туған ауылына оралып, еңбек жолын Тұрғызба ауылдық амбулаториясында терапевт-дәрігер болып бастайды.

– Ол жылдары ауылда 3000-ға жуық тұрғын болатын. Қай кезде болсын халыққа үздіксіз қызмет көрсету басты міндетіміз еді. Жұмыс уақытына қарамастан, шалғайдағы 50-150 шақырым жердегі малшы ауылдарына барып, екпе жүргізіп, жұқпалы аурулардың алдын алуға күш салдық, – деп еске алады Ардақ Орынбайқызы.

Заты нәзік жан болса да, қызмет барысында ер-азаматтармен иық тірестіріп, ешбір қиындықтан тайсалмаған. Тынымсыз еңбегінің арқасында халықтың денсаулығын жақсарту жолында аянбай тер төгіп, обаға қарсы екпелер жүргізіп, флюорографиялық тексерістер ұйымдастырып, туберкулездің алдын алуға бағытталған жұмыстарды абыроймен атқарды.

1992 жылы Ақкиізтоғай ауылына келін болып түскен Ардақ Орынбайқызы дәрігерлік қызметін сол жерде жалғастырады. Ауылдық ауруханаға терапевт болып орналасып, 25 төсектік стационарлық емдеу мекемесінде еңбек етеді. Ол кезеңде ауыл халқы 3000 адамға жуықтаған. Ауылға қарасты кең аймақтағы малшы ауылдардың тұрғындары да осы ауруханаға келіп қаралатын. Жас дәрігер үшін бұл – үлкен сынақ болса да, сүрінбей өтіп, науқастардың дертіне шипа, жүзіне күлкі сыйлады.

– Жолдасым да дәрігер. Екеуміз бір күні, бір уақытта құжат тапсырып, Ақтөбе қаласындағы институтқа бірге түстік. Отбасымызда 4 бала дүниеге келді. Олардың екеуі дәрігерлік жұмыстың қиындығына қарамастан, біреуі психология мамандығын, екіншісі статистика кабинетіндегі программист мамандығын игеріп шықты. Одан кейінгі ер бала мұнай-газ колледжін бітірді. Ал кенже қызым мұғалім мамандығын таңдап, қазір еңбекке араласты,-дейді ол өз отбасы жайлы. Бұл ретте маусым айының үшінші жексенбісі белгіленген Медицина қызметкерлері күнімен барша жылыойлық ақ халатты жандарды құттықтап, еңбектеріне табыс, отбасыларына амандық тіледі.

Денсаулық сақтау саласында қызмет еткен жылдары Ардақ Орынбайқызы үнемі өзінің білімін көтеріп, әр бес жыл сайын арнайы біліктілік курстарынан өтіп, жаңа ем-дом шараларын қолданып отырды. 2008 жылы 6 айлық қайта даярлау курсынан өтіп, өз білімін жетілдірді де, сол жылдан бастап Ақкиізтоғай ауылында жалпы тәжірибелік дәрігер қызметін мүлтіксіз атқарып келеді. Ал 2013 жылы Ақтөбе қаласынан білім жетілдіру кафедрасының толық курсынан өтіп, мамандығына деген махаббатын тағы бір дәлелдеді. Бүгінде «дәрігер боламын, адамдарды емдеймін» деген бала күнгі арманы мен Гиппократ антына адал ақ халатты абзал жан адам жанын аман сақтау жолында үнемі ізденісте болды. Оған білікті маманның 1992 жылдан бастап 30 жыл еңбек ете жүріп алған жетістіктері айғақ. Өңірдегі денсаулық сақтау саласын дамытуға қосқан елеулі үлесі мен халыққа сапалы медициналық көмек көрсетудегі жоғары кәсіби шеберлігі үшін 2002 жылы облыс әкімінің Құрмет грамотасын, 2012 жылы Денсаулық сақтау министрлігінің Құрмет грамотасы мен денсаулық сақтау басқармасының Алғыс хатын, 2020 жылы «Алтын дәрігер» төсбелгісін иеленді. Облыстық, аудандық денсаулық сақтау басқармасы мен бөлімдері, Денсаулық сақтау министрлігінің көптеген Құрмет грамотасы мен Алғыс хаттарымен де марапатталды. Ал 2023 жылы «Денсаулық сақтау саласына қосқан еңбегі үшін» медалімен марапатталды.

Дәрігерлік қызметті тек мамандық деп емес, өмірлік ұстаным деп қабылдаған Ардақ Орынбайқызы бүгінде көпжылдық тәжірибесімен, сабырлы болмысымен, жүректен шыққан жылы лебізімен ел алғысына бөленіп жүрген ақ халатты абзал жан. Жарты ғасырға жуық ғибратты ғұмырын ауданның денсаулық сақтау саласына сарп етіп, соның ішінде ауыл халқының денсаулығын тынбай күзетіп келе жатқан ол бүгінде тек мықты дәрігер ғана емес, өнегелі ана, үлгілі жар, ұрпағына ұлағатты тәрбие беріп отырған асыл әже. Ең бастысы - бала күнгі арманының асқарына шығып, сол мақсат үдесінен шыға білген қайсар жан. Оның жүрегі дәрігер ретінде адам өміріне араша болуға деген шынайы махаббатпен соғады.

Д.ІЗБАСАРОВА