Таразы

Департаментпен бұзылған құқықтарды қалпына келтіру жұмыстары қана шағым негізінде ғана емес, мемлекеттік көрсетілетін қызметтер сапасына қашықтықтан мониторинг жүргізу арқылы да жүзеге асырылады. Осылайша, Департаментпен мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді ұсынатын ақпараттық жүйелерге қашықтықтан жүргізілген мониторинг нәтижесінде 20-дан астам қызмет алушының құқығы бұзылып, мемлекеттік қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту деректері анықталды.

Атап айтқанда, Атырау қалалық кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімі қызмет алушылардан ауыл шаруашылық техникалық құралдарға қатысты фото материалдарды талап етіп, оларды ұсынбауына байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызмет ұсынудан бас тартқан.

Алайда, аталған талап мемлекеттік қызметтерді көрсету тәртібін заңнамаға енгізілген өзгеріс нәтижесінде жойылған. Осыған қарамастан, Бөлім қызмет алушыларға мемлекеттік қызмет көрсетуден негізсіз бас тартқан.

Сондай-ақ, Атырау қаласының тағы бір қызмет алушысы Zoomlion FD30 маркалы тиегішін сатуына байланысты, тіркеу есебінен шығару үшін қызмет берушіге жүгініп, өз кезегінде сату-сатып алу шарты заңнамаға сәйкес келмеу себебімен көлік құралын тіркеу есебінен шығарудан бас тартылған. Дәл осындай мәселе, Wecan GM8000 тиегіші тіркеу есебінен шығарылмай, қызмет беруші қызмет алушыны әуре сарсаңға салған.

Мәселені зерделей келе, аталған келісім шарттар тиісті заңдылықтың нормалары мен талаптарына сәйкес келетіндігі белгілі болды. Департаменттің жедел әрекет ету нәтижесінде, көрсетілетін қызметтерге қатысты шаралар қабылданып, қызмет алушылардың бұзылған құқықтары қалпына келтірілді. Алдағы уақытта осыған ұқсас жағдай қайталанбас үшін, Бөлім басшысының орынбасары тәртіптік жауапкершілікке тартылды.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Атырау облысы бойынша департаментінің баспасөз қызметі

Мемлекет басшысы 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауында адал азамат және тұғырлы тұлға болудың негізі бала кезінде қалыптасатынын атап өтті.

Бас прокуратураның тапсырмасы негізінде барлық меншік нысанындағы білім беру ұйымдарында 1200-ден астам бұзушылық (қауіпсіздік, құрылыс, мемлекеттік сатып алу, білім беру сапасы, санитарлық-эпидемиологиялық нормалар, өрт қауіпсіздігі және т.б.) фактілері анықталды.

Мәселен, мектептерге кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қатысты және денсаулығына қасақана ауыр зиян келтіргені үшін бұрын қылмыстық жауапкершілікке тартылған 3 адам жұмысқа орналастырылған. Сонымен қатар, жоғары сынып оқушыларының ұрып-соғу фактілерін және басқа да құқыққа қарсы іс-қимылдарды жасырғаны үшін ӘҚБтК-нің 127-1-бабы бойынша 5 мектеп директоры әкімшілік жауаптылыққа тартылды (кәмелетке толмағандар жасаған құқыққа қарсы іс-әрекеттер туралы хабарламау).

16 мемлекеттік және 1 жекеменшік мектепте тыйым салынған интернет-контентке еркін қол жеткізу фактілері анықталды. Қазіргі уақытта осы сайттарға қолжетімділік шектеліп, кінәлі тұлғалар ӘҚБтК 409-бабының 7-2-бөлігі бойынша әкімшілік жауаптылыққа тартылды (білім беру ұйымдарының Интернет желісіне білім алушылардың қолжеткізуін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды сақтамауы).

Барлығы 129 мемлекеттік және 11 жекеменшік мектеп тексерумен қамтылып, нәтижелері бойынша заңдылықты бұзушылықтарды жою туралы 91 ұсыныс енгізілді, 108 заңды және 55 лауазымды тұлға әкімшілік жауаптылыққа тартылды, 1 адам жалған дипломды пайдаланғаны үшін қылмыстық жауапкершілікке тартылды, осыған ұқсас фактілер бойынша тағы 2 сотқа дейінгі тергеп-тексеру басталды, 353 млн теңге сомасына негізсіз жоспарланған мемлекеттік сатып алу тоқтатылды.

Осы бағыттағы тексерулер жалғасуда. Прокурорлар кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғауға бағытталды.

Атырау облысының прокуратурасы

Атырау облысының прокуратурасы Полиция департаментімен және басқа да мүдделі органдармен бірлесіп «Бақытты және қауіпсіз балалық шақ» жобасын жүзеге асыруда. Облыста прокуратура, полиция, қорғаншылық және қамқоршылық, әлеуметтік қорғау, денсаулық сақтау, психологтар, үкіметтік емес ұйымдар және басқа да мүдделі органдардың қызметкерлері қатарынан мобильді топтар құрылды.

Бұл жоба балалардың құқықтарын қорғауға бағытталған, оның негізгі мақсаты қауіп төнген немесе зорлық-зомбылыққа ұшыраған балаларды анықтау болып табылады.

Мобильді топтар өткен айда тұрмыстық қиын жағдайда қалған 50-ден астам отбасына барды, кәмелетке толмағандар арасында қайыр сұраудың 2 фактісі анықталды, ӘҚБтК-нің 127-бабының 3-бөлігі (кәмелетке толмаған адамды тәрбиелеу және (немесе) оған білім беру, оның құқықтары мен мүдделерін қорғау жөніндегі міндеттерді орындамау) бойынша ата-аналарға қатысты әкімшілік хаттама жасалды, кәмелетке толмағандардың заңды өкілдерінің еріп жүруінсіз түнгі уақытта тұрғынжайдан тыс жерде болу 23 жағдай бойынша ӘҚБтК-нің 442-бабы бойынша әкімшілік хаттамалар жасалды.

Қаланың 67 мектебі мен 13 колледжінде смартфон камерасын QR-кодқа бағыттау арқылы прокуратура сайтына онлайн-хабарлама жіберу үшін жағдайлар жасалған, оның көмегімен оқушылар мен ата-аналар кәмелетке толмағандардың құқықтарын бұзу фактілері немесе басқа да проблемалар туралы ашық хабарлай алады. Облыс тұрғындары біздің жобаға қатыса алады.

Азаматтардан балаларға қатысты құқық бұзушылық жасау фактілері туралы біздің ұялы нөмірімізге хабарлауды сұраймыз: +7-778-555-77-24.

Анонимділікке кепілдік беріледі.

Атырау облысының прокуратурасы

Президент халық пен елдің игілігі үшін экономикамыздың ілгері, қарқынды дамуына бағытталған бірқатар шешімдер қабылдап, оның ішінде инвесторлардың құқықтарын қорғауды және инвестициялық жобалардың жүзеге асырылуын қадағалауды прокуратура органдарына тапсырды.

Мемлекет басшысының талабын сапалы, әрі мінсіз орындау бағытында Бас Прокурормен нақты нұсқаулар беріліп, прокуратура органдары инвесторларға қатысты мемлекеттік органдармен қабылданатын барлық шешімдер мен шектеу шараларының алдын ала заңдылығын қадағалауды қамтамасыз етуде.

Аталған маңызды тапсырманы жүзеге асыру үшін «Теңізшевройл» ЖШС-нің офисында, өңірдегі ірі инвесторлардың қатысуымен кездесу өткізілді.

Шараға «Теңізшевройл» ЖШС-нің бас директоры Кевин Лайон, «NCOC» компаниясының басқарушы директорының орынбасары Е.Мұқай, «GPS Investment», «Бутадиен» және т.б. инвестициялық жобалардың иелері мен уәкілетті органдар қатысты.

Жиын барысында облыс прокуроры Бауыржан ЖҰМАҚАНОВ, Президенттің 04.12.2023 жылғы Жарлығымен Инвестициялық штабтың қызметі қайта қаралғаны және оның ішінде прокуратураның оларды қолдаудағы ерекше орнын атап өтті.

Ендігі кезекте мемлекеттік органдар және квазимемлекеттік сектор субъектілері, инвесторларға қатысты тыйым салу-шектеу сипатындағы шараларды, яғни сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастауды, әкімшілік жауаптылыққа тартуды және сотқа шағым беруді прокурормен келісім алғаннан кейін жүзеге асырылатынын түсіндірді.

Бүгінгі күні облысымызда 5,1 трлн теңгеге 23 инвестициялық жобалар жүзеге асырылуда.

Әрбір жобаға прокуратура қызметкерлері бекітіліп, олардың сапалы әрі кедергісіз аяқталуы қатаң бақылауға алынды.

Кездесуде «Теңізшевройл» басшысы және Атырау өңірінің инвесторлары алғыстарын жеткізіп, нәтижелі жетістіктердің болатынына прокурорларға сенім білдірді. Біздің Президенттің шешімдерін іске асыру ерекше бақылауда.

Атырау облысының прокуратурасы

Атырау облысының Үйлестіру кеңесінің отырысында кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылық профилактикасы мәселелері қаралды. Уәкілетті органдарға 2023 жылы кәмелетке толмағандар арасындағы жалпы құқық бұзушылықтың 21% (100-ден 121-ге), о.і. жыныстық тиіспеушілік 38,7% (31-ден 43-ке), балалар суициді 156,3% (16-дан 41-ге) өскені атап көрсетілді. Тексеріспен барлық меншік нысанындағы білім беру ұйымдарында 1 200-ден астам (қауіпсіздік, құрылыс, мемлекеттік сатып алу, білім сапасы, санитарлық-эпидемиологиялық нормалар, өрт қауіпсіздігі және т.б. салаларда) құқық бұзушылық фактілері анықталды. Елдегі әрбір баланың бақытты және қауіпсіз балалық шағы болуы керек.

«Жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтың алдын алуда құқықтық сана мен мәдениетті қалыптастыру негізгі басымдықтардың бірі», - деп атап өтті қадағалау органының басшысы Бауыржан ЖҰМАҚАНОВ.

Қорытынды сөзінде облыс прокуроры «профилактикаға жауапты мемлекеттік органдар өз құзыреті шеңберінде сапалы жұмыс жүргізуге міндетті және қылмысқа қарсы күрес шараларын күшейтуі тиіс екенін» - тапсырды. Үйлестіру кеңесі отырысының қорытындысымен ұсынымдар әзірленіп, тиісті органдарға нақты тапсырмалар берілді. Орындалу барысы бақылауда.

Атырау облысының прокуратурасы

Әрбір азаматтың ақпаратқа қол жеткізу құқығы бар. Ол Қазақстан Республикасы Конституциясының 20-бабында анық көрсетілген. Соған сәйкес әркімнің заң жүзінде тыйым салынбаған кез келген тәсілмен еркін ақпарат алу және тарату құқығына кепілдік беріледі.

Әлемдік тәжірибеге сүйенген Ұлт жоспарының аясында құрылған «Ашық Үкімет» порталы арқылы Үкіметтің, министрліктердің, орталық және жергілікті органдардың нормативтік-құқықтық актілерінің жобаларымен, сондай-ақ бюджет жобаларымен танысуға интернет желісін пайдаланушы кез-келген азаматтың мүмкіндігі бар.

2016 жылғы 6 сәуірде  «Құқықтық актілер туралы» Қазақстан Республикасының заңы қабылданды. Онда қабылданатын актілердің ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында актілердің жобаларын алдын ала ашық порталда жариялау, жергілікті жерде қабылданатын шешімдерді қоғамдық кеңестердің талқысына салу, сараптамадан өткізу нормалары енгізілген.

Елімізде нормашығармашылық қызметінің ашықтығы мен тиімділігін жетілдіру мақсатында ауқымды жұмыстар атқарылып жатыр. «Нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, келісу және мемлекеттік тіркеу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Әділет министрінің м.а. 2023 жылғы 5 шiлдедегi № 464 және «Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеу, келісу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2023 жылғы 3 шiлдедегi № 448 бұйрықтары қабылданып нормашығармашылық қызметінің тиімділігін бұдан әрі жетілдіру тетіктері қарастырылған. Атап айтқанда, жергілікті органдар мемлекеттік тіркеуге ұсынылатын актілері қағаз түрінде емес мемлекеттік органның интернет порталы арқылы жолданады. Сондай-ақ актілерді әділет органдарына ұсыну, кері жолдау, пысықтау, бас тарту және тағы да басқа рәсімдерінің мерзімі өзгертіліп, қазіргі уақыттың талабы ескерілді.

Бүгінгі таңда саяси-әлеуметтік және азаматтардың өзара қарым-қатынастарын реттейтін заңнама мен құқықтық актілердің статистикалық өсуі артып келе жатқаны мәлім. Сондықтан заңның 37-бабын басшылыққа алатын болсақ, мәслихаттардың нормативтік-құқықтық шешімдерін, әкімдіктердің нормативтік-құқықтық қаулыларын, тексеру комиссияларының нормативтік-құқықтық қаулыларын және әкімдердің нормативтік-құқықтық шешімдерін ресми жариялау Қазақстан Республикасы нормативтік-құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде электрондық түрде жүзеге асырылады деп ресімделген. Яғни, заңнама жаңалықтарымен, сондай-ақ барлық әділет органдарымен тіркелген құқықтық актілермен әрбір азамат НҚА эталондық бақылау банкінде Әділет министрлігінің интернет-ресурсы арқылы таныса алады.

Нормашығармашылығындағы ашықтық дегеніміз шешім қабылдау процесінің ашықтығы, жұртшылықты дайындалып жатқан және қабылданған шешімдер жайлы және олардың іске асырылуы туралы кеңінен ақпараттандыру екені белгілі. Сондықтан да қабылданатын заңдар мен шешімдердің ашық әрі тиімді болғанына қоғам мүдделі екені анық.

С. Ермышева,

нормативтік-құқықтық актілерді

тіркеу бөлімінің басшысы

2021 жылдың 1 шілдесінен бастап Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексі күшіне енді. Заң қабылданбас бұрын әртүрлі пікір-сайыс алаңдарында және заңгерлер қоғамдастығы арқылы қызу талқыланып, ұзақ және жан-жақты талқылаудан өтті. Соның арқасында кодекске қарапайым азаматтардың заңды мүддесін қорғауға, соның ішінде мемлекетттік органның келтіретін негізсіз уәждерінен қорғауға арналған қағидаттар енгізілді.

Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексінің қабылдануы – біздің еліміздегі елеулі оқиға. Кодекс - құқықтық мемлекеттің маңызды атрибуты, азаматтардың барлық сындарлы өтініш-тілектерін жедел әрі тиімді қарастыратын «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасының сенімді тірегі десек те болады. Бұл кодекс өзара екі байланыс нысанының қызметін, яғни әкімшілік актіні қабылдау рәсімі мен оны даулау процесін көрсетеді. Біз үшін, әрине, құқықтық мемлекетіміздің одан әрі қарай демократиялық жолмен дамуы өте маңызды. Сондықтан да аталған кодекс талаптарының қатаң сақталғанын қалаймыз. Жалпы Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес сот билігі сотта іс жүргізудің азаматтық, қылмыстық және заңмен белгіленген өзге де нысандары арқылы жүзеге асырылатыны айтылған. Ал мемлекет пен азамат арасындағы даулар әкімшілік соттардың өндірісіне өтті.

Осы заңда көрсетілген мемлекеттік, әкімшілік органдар, лауазымды тұлғалар, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар осы кодекспен реттелетін қарым-қатынастың қатысушылары саналады. Ал мемлекеттік органның ішкі әкімшілік рәсімдерін, әкімшілік рәсімдерді жүзеге асыратын қатынастарды, сондай-ақ әкімшілік сот ісін жүргізу тәртібі - осы кодекспен реттелетін қатынастарға жатады. Жалпы әкімшілік әділет ұғымы сот орындары тарапынан әкімшілік органдар шешімдерінің заңдылығы туралы дауларды реттеу, жекелеген азаматтар мен әлеуметтік топтардың құқықтарын қорғау, судьялардың әкімшілік билік органдары шешімдерін талдау және жарамсыз деп тану, сот бұйрығын шығару арқылы атқарушы билік органының қызметіне бақылау жасауға мүмкіндік береді. Оның тетігі - шешімдерді іске асыру, қажет кезде мәжбүрлеп орындату міндеттілігімен, жекелеген емес барлық құқықтарды қорғайтын кешенділік сипатымен, саясатқа емес, заңға негізделумен ерекшеленеді.

Тарқатып айтар болсақ, әкімшілік органның ар жағында заңгерлер, әкімшілік қызметкерлер, өз жағының сойылын соғатын бірнеше басқа да мамандар тұрады. Ал олармен қарсылас құқықтық сауатының төмен қарапайым азаматтарда қорғаушы тұрмақ көбіне көп ақылдасар заңгердің болмауы жиі кездесіп жататын жағдай. Ондай кезде, әрине, қай жақтың басым түсері белгілі. Мұндайда Әкімшілік соттардың басты мақсаты – қарапайым азаматтарға, қоғамдық бірлестіктер мен ұйымдарға және кәсіпкерлерге араша түсіп, құқығын қорғау. Әкімшілік рәсімдердің міндеттері - жеке және заңды тұлғалардың жария құқықтарын, бостандығы мен мүдделерін толық іске асыру, жария-құқықтық қатынастарда жеке және қоғамдық мүдделердің теңгеріміне қол жеткізу; тиімді және бүкпесіз мемлекеттік басқаруды, оның ішінде азаматтардың басқару шешімдерін қабылдауға қатысуы арқылы қамтамасыз ету жария-құқықтық саладағы заңдылықты нығайту болып табылады.

Қорыта айтқанда, осы кодексті қабылдау мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы мен тиімділігін арттыруға, олардың шешім қабылдау процесінде және жоғары тұрған органда, сотта мемлекеттік органдармен дауларды қарау кезінде азаматтар мен бизнестің құқығын қорғау кепілдігін бекітуге, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін және сот жүйесіне жүктемені азайтуға өз септігін тигізері анық.

Мұратқали Ысқақов,

аудандық соттың төрағасы

Елімізде нотариустың атқарушылық жазба жасау тәжірибесі кеңінен қолданысқа енгізілді. Дегенмен, көптеген азаматтар мен заңды тұлғалар бұл туралы, жазбаға білдіретін қарсылық турасында көп біле бермейді. Сондықтан халық арасында түсініспеушілік туындап жатады.

Жалпы, нотариустар ҚР «Нотариат туралы» заңына 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енген өзгерістерге сәйкес, атқару жазбасын жасау құқығына ие. Атқарушылық жазба дегеніміз - ол борышкерге тиесілі белгілі бір ақшаның сомасын одан өндіріп алу немесе жылжымалы мүлікті талап ету туралы нотариустың өкімін білдіреді.

Атқарушылық жазбаны жасағаннан кейін нотариус келесі жұмыс күнінен кешіктірмей борышкерге табыс ету туралы хабарлама жазып, көшірмесін жібереді. Жеткізуге байланысты шығыстарды өндіріп алушы өз бетінше төлейді. Егер борышкер тарапынан қойылған талаптарға қарсылық туралы жазбаша өтініш болмаса, оған хабарламада көрсетілген хатты табыс еткен күннен бастап он жұмыс күні өткеннен кейін нотариус атқарушылық жазбаны борышкердің тұрғылықты немесе орналасқан жері бойынша сот орындаушысына орындау үшін береді.

ҚР «Нотариат туралы» заңының 92-1 бабының 2-тармақшасына сәйкес, борышкер атқарушылық жазбаның немесе тиісті қаулының көшірмесін алған күннен бастап 10 жұмыс күні ішінде атқарушылық жазбаны жасаған немесе тиісті қаулыны шығарған нотариусқа талапқа қарсылығын жазбаша түрде жіберуге құқылы. Онда мәлім етілген талаппен келіспеу себептері қамтылуға тиіс.

Егер қарсылық келіп түссе, нотариус ҚР «Нотариат туралы» заңының 92-8 бабының 1-тармақшасына сәйкес, үш жұмыс күнінен кешіктірмей атқарушылық жазбаның күшін жою туралы қаулы шығарады. Бұл ретте, өндіріп алушы да, борышкер де Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексінің 45-тарауының тәртібінде атқарушылық жазбаға дау айту үшін сотқа жүгіну құқығынан айырылмайды.

Азаматтарға ыңғайлы болуы үшін және атқарушылық жазбаларға қарсылық білдірудің жедел тәсілдерімен қамтамасыз ету мақсатында 2021 жылдың сәуірінде Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 31.01.2012 жылғы №31 бұйрығымен бекітілген «Нотариустардың нотариаттық іс-әрекеттер жасау ережесіне» түзетулер енгізілді. Соның негізінде қолдың түпнұсқалығын нотариалды куәландыру қажеттілігі алып тасталды. Сонымен қатар, нотариустың электрондық поштасына жіберіп қарсылық берудің жаңа балама тәсілі енгізілді.

Енді егер борышкердің нотариусқа жеке өзі қарсылық білдіруге немесе пошта байланысы арқылы жіберуге мүмкіндігі болмаса, оған өзінің қарсылығын нотариустың электрондық поштасына жіберуі де жеткілікті. Бұл ретте мұндай қарсылық беру мерзімін (10 жұмыс күні) сақтау маңызды.

Бұрын борышкерлер қарсылықты тек екі жолмен – нотариустың жеке өзіне не хабарламамен жібере алатын. Соңғы жағдайда қолдың түпнұсқалығы нотариалды куәландырылды. Ол үшін мемлекеттік бажбен қатар, құқықтық және техникалық сипаттағы қызметтер үшін төлем алынған болатын. Электрондық пошта арқылы қарсылық білдіру қосымша қаржылық және уақыт шығынын болдырмайды.

Жалпы алғанда, нотариустың атқарушылық жазбасы - нотариалдық әрекеттің жаңа түрі ретінде азаматтар мен заңды тұлғалардың құқығы мен заңды мүддесін қорғауға бағытталған оңтайлы тәртіп. Нормативтік құқықтық актілерге енгізілген өзгерістер мен толықтырулар өз кезегінде сот жүктемесін азайтып, басы артық дәлелдемені қажетсінбейтін даусыз талаптарды нотариус арқылы тез шешуге қолайлы болды. Азаматтар мен заңды тұлғалардың нотариустар әлеуетін пайдалануы азаматтық айналымға қатысушылардың бұзылған құқығын қалпына келтіру мерзімін едәуір қысқартады.

Айгүл Анжанова,

облыстық Әділет департаментінің құқықтық түсіндіру жұмысы және

халыққа заңгерлік қызмет көрсету бөлімінің бас маманы

ФОТОГАЛЕРЕЯ

Біріңғай мемлекеттік байланыс

AqPrint

Байланыс номерi :     +7 702 132 03 32      +77122458521