Қоғам

Қазір нарықтық заман.  Дегенмен,  Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тың бастамалары көп көмегін тигізуде.  Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Әділетті Қазақстан: заң мен тәртіп, экономикалық өсім, қоғамдық оптимизм» атты Қазақстан халқына Жолдауында да біраз мәселелерді тілге тиек етті. Ол өз сөзінде: 

-Балалы отбасыларды қолдау үшін сәби күтіміне өтемақы төлеу мерзімі бір жылдан бір жарым жылға дейін ұзарды.
Зиянды еңбек жағдайында жұмыс істейтін азаматтарға биылдан бастап арнайы төлемдер беріліп жатыр. «Ұлттық қор – балаларға» ауқымды жобасы іске қосылды. 7 миллион баланың есепшотына Ұлттық қордың табысынан жалпы сомасы 300 миллиардтан астам теңге аударылды,-деген еді.  
Иә,  қазір жаңа туған сәбиге де 1 жыл емес,  1.5 жыл жәрдемақы төленеді. Одан бөлек,  жыл сайын 100$ доллардан әр баламыздың қорына түсіп отыр.  Қазір көзге көрінбегенімен,  олар ЖОО-ға түсетін кезде көп көмегін тигізеді деп сенемін. Айта берсек, кем-кетік де,  жарқын жобалар да табылады.  Әйтсе де,  билік пен бұқара біріксек,  жарқын болашаққа нық қадам басарымыз сөзсіз. 

Мариям Бозаева
Көп балалы ана

Астана қаласында орналасқан Ұлттық ұланның 5573 әскери бөлімінде ерекше оқиға орын алды. Бұл күні жас сарбаздар Отан алдында ант қабылдаса, олардың қатарында Атырау қаласындағы 5546 әскери бөлімінің командирі, полковник Ерлан Ипатовтың ұлы қатардағы жауынгер Данияр Берікқалиев те болды.

Әскери ант – әр сарбаздың өміріндегі маңызды әрі жауапты сәттердің бірі. Бұл рәсім Отанға адалдықтың, елге қызмет етудің және ерлік жолын таңдаудың белгісі. Осы тұста өз ұлының әскери ант қабылдағанына куә болған полковник Ерлан Ипатов, ұлының осы жолды таңдағанына қуанышты екенін атап өтті.

Салтанатты рәсім барысында Ерлан Ипатов ұлына жылы лебізін білдіріп, маңызды тілектерін айтты:
“Балам, бүгін сен ант қабылдап, ел қорғаушылар қатарына қосылдың. Бұл – үлкен жауапкершілік пен абырой. Әскери қызмет тек тәртіптілік пен батылдықты ғана емес, адалдық пен тұрақтылықты да талап етеді. Әрдайым берген антыңа адал бол, елің мен Отаның үшін аянбай қызмет ет. Біздің әулетімізде әскери борыш әрқашан жоғары құрметке ие болған, сен де осы жолды абыроймен жалғастырасың деп сенемін.”

Әке сөзінен кейін жас сарбаздың да жауынгерлік рухы арта түскені анық. Бұл оқиға ұрпақтар сабақтастығының, әскери дәстүрдің жалғасын тапқанын тағы бір дәлелдеді.

Қатардағы жауынгер Данияр Берікқалиев үшін әкесінің осындай мәртебелі тұлға екені, әрі өзінің де осы жолға түскені – үлкен мақтаныш. Ол өз борышын адал атқарып, әскери қызметте биік белестерге жетуді мақсат етеді.

Ұлттық ұланның сапында Отан қорғау жолын таңдаған жас сарбаздардың әрқайсысы үлкен жауапкершілік арқалағанын түсінеді. Олар ел тыныштығы мен қауіпсіздігін сақтап қалу үшін күнделікті тынымсыз еңбектенуге әзір.

Бұл оқиға әскери қызметтің отбасылық дәстүр ретінде сақталуының маңызын көрсетіп, жас сарбаздардың бойына рухани күш пен сенім ұялатады. Ерлан Ипатов секілді офицерлердің үлгісі болашақ ұрпақ үшін жоғары мәртебе екені сөзсіз.

*ҚР Ұлттық ұланы “Батыс”* *өңірлік қолбасшылығының баспасөз қызметі.*

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік жәрдемақылар мен базалық зейнетақы төлемдерінің барлық түрінің мөлшері ҚР Ұлттық Банкі айқындайтын инфляцияның болжамды деңгейіне сәйкес 6,5%-ға, ынтымақты зейнетақы 8,5%-ға, яғни инфляция деңгейінен 2% - ға оза отырып ұлғайтылды, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі мәлімдеді. Бұдан басқа Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2023 жылдан бастап бес жыл ішінде ең төмен базалық зейнетақыны ең төмен күнкөріс деңгейінің 70 %-на дейін, ең жоғары – 120 %-ға дейін жыл сайын кезең-кезеңімен арттыру жүзеге асырылады.

Мәселен, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап базалық зейнетақының ең төмен мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 65%-нан 70%-ға дейін ұлғайтылды, бұл 32 360 теңгені құрап, оның ең жоғары мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінен 105-тен 110%-ға дейін арттырылып, 50 851 теңгені құрайды.

Мысалы, 2019 жылы зейнеткерлікке шыққан 69 жастағы зейнеткердің 2024 жылы бюджеттен төленетін зейнетақы мөлшері 156 856 теңгені құрады, оның ішінде базалық зейнетақы төлемі – 45 578 теңге, ынтымақты зейнетақы – 111 278 теңге. 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап өсімді ескере отырып, осы зейнеткер үшін зейнетақының жалпы сомасы 171 588 теңгеге дейін ұлғайды, оның ішінде базалық зейнетақы – 50 851 теңгені, ынтымақты зейнетақы – 120 737 теңгені құрады. Аталған сомаларға БЖЗҚ-дағы төлемдер кірмейтінін атап өту маңызды.

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік жәрдемақылардың ұлғаюының бірнеше үлгісі:

- 1, 2, 3 бала туғанда берілетін жәрдемақы 140 296 теңгеден 149 416 теңгеге дейін, 4 және одан да көп бала туғанда берілетін жәрдемақы – 232 596 теңгеден 247 716 теңгеге дейін ұлғайды;

- мөлшері балалар санына байланысты берілетін көпбалалы отбасыларға арналған  жәрдемақы 4 баласы бар отбасылар үшін 59 183 теңгеден 63 030 теңгеге дейін, 10 баласы бар отбасылар үшін – 147 680 теңгеден 157 280 теңгеге дейін артты;

- I топ мүгедектігі бар адамдарға арналған жәрдемақы 95 496 теңгеден 101 702 теңгеге дейін, II топ – 76 397 теңгеден 81 362 теңгеге дейін, III топ – 52 089 теңгеден 55 474 теңгеге дейін өсті.

Сондай-ақ, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (бұдан әрі – МӘСҚ) асыраушысынан айырылу және еңбекке қабілеттілігінен айырылу бойынша төлемдер мөлшері 6,5 %-ға артты. Аталған төлемдер міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға бюджеттен берілетін мемлекеттік жәрдемақыларға қосымша жүзеге асырылады.

Төлемдердің мөлшері жеке санаттарға және келесілерге байланысты болады: соңғы 2 жылда МӘСҚ-ға әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыс, еңбекке қабілеттілігінен айырылу коэффициенттері, асырауындағы адамдар саны, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және табысты алмастыру.

АСТАНА. KAZINFORM — Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі зейнетақы мен жәрдемақыға қанша теңге қосылғанын айтты.

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік жәрдемақылар мен базалық зейнетақы төлемдерінің барлық түрінің мөлшері ҚР Ұлттық Банкі айқындайтын инфляцияның болжамды деңгейіне сәйкес 6,5%-ға, ынтымақты зейнетақы 8,5%-ға, яғни инфляция деңгейінен 2%-ға оза отырып ұлғайтылды.

Бұдан басқа Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2023 жылдан бастап бес жыл ішінде ең төмен базалық зейнетақыны ең төмен күнкөріс деңгейінің 70%-на дейін, ең жоғары — 120%-ға дейін жыл сайын кезең-кезеңімен арттыру жүзеге асырылады.

Мәселен, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап базалық зейнетақының ең төмен мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 65%-нан 70%-ға дейін ұлғайтылды, бұл 32 360 теңгені құрап, оның ең жоғары мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінен 105-тен 110%-ға дейін арттырылып, 50 851 теңгені құрайды,

Мысалы, 2019 жылы зейнеткерлікке шыққан 69 жастағы зейнеткердің 2024 жылы бюджеттен төленетін зейнетақы мөлшері 156 856 теңгені құрады, оның ішінде базалық зейнетақы төлемі — 45 578 теңге, ынтымақты зейнетақы — 111 278 теңге. 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап өсімді ескере отырып, осы зейнеткер үшін зейнетақының жалпы сомасы 171 588 теңгеге дейін ұлғайды, оның ішінде базалық зейнетақы — 50 851 теңгені, ынтымақты зейнетақы — 120 737 теңгені құрады. Аталған сомаларға БЖЗҚ-дағы төлемдер кірмейтінін атап өту маңызды.

2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мемлекеттік жәрдемақылардың ұлғаюының бірнеше үлгісі:

— 1, 2, 3 бала туғанда берілетін жәрдемақы 140 296 теңгеден 149 416 теңгеге дейін, 4 және одан да көп бала туғанда берілетін жәрдемақы — 232 596 теңгеден 247 716 теңгеге дейін ұлғайды;

— мөлшері балалар санына байланысты берілетін көпбалалы отбасыларға арналған жәрдемақы 4 баласы бар отбасылар үшін 59 183 теңгеден 63 030 теңгеге дейін, 10 баласы бар отбасылар үшін — 147 680 теңгеден 157 280 теңгеге дейін артты;

— I топ мүгедектігі бар адамдарға арналған жәрдемақы 95 496 теңгеден 101 702 теңгеге дейін, II топ — 76 397 теңгеден 81 362 теңгеге дейін, III топ — 52 089 теңгеден 55 474 теңгеге дейін өсті.

Сондай-ақ, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан (бұдан әрі — МӘСҚ) асыраушысынан айырылу және еңбекке қабілеттілігінен айырылу бойынша төлемдер мөлшері 6,5%-ға артты.

Аталған төлемдер міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға бюджеттен берілетін мемлекеттік жәрдемақыларға қосымша жүзеге асырылады.

Төлемдердің мөлшері жеке санаттарға және келесілерге байланысты болады: соңғы 2 жылда МӘСҚ-ға әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыс, еңбекке қабілеттілігінен айырылу коэффициенттері, асырауындағы адамдар саны, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және табысты алмастыру.

Бұған дейін елімізде 2025 жылы зейнет жасы өзгермейтіні, яғни ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жасында зейнетке шығатынын жаздық.

Атырау облысының шығармашылық топ қоғамның өзекті мәселелерді көтеріп, креативті видеолар дайындауды қолға алған. Бүгінге дейін мектептегі буллинг, лудомания, есірткіге және әлеуметтік желілерге тәуелділік секілді тақырыптарда бейнероликтер түсірді. Шығармашылық ұжым әлеуметтік роликтер арқылы қоғамға аталған проблемалармен жалғыз күреспей, көмекке жүгіну қажеттігін жеткізуді мақсат еткен. Айта кетейік, видеоларды түсіруге Атырау облыстық Ішкі саясат басқармасы қолдау көрсетті. 

«Avocado social video’s» жобасын «Жастар таңдауы – Атырау» қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» жүзеге асырған. Бұл жоба қоғамдағы маңызды әлеуметтік мәселелерді түсінуге және оларды шешуге жастарды белсенді түрде араласуға шақырады. Ұжым осы мақсатта тапсырыс берушімен бекіткен түрлі тақырыпта әлеуметтік видеолар түсіріп келеді. 

Жоба авторлары бейнероликтерге түскен актерларды кастинг арқылы іріктеп алған. Ұйымдастырушылыар арнайы мамандардың қатысуымен іріктеу өткізіп, 25 адамның актерлік шеберліктерін бағалап, 16-сын таңдап алған еді. Олардың арасында Махамбет атындағы академиялық қазақ драма театры мен республикалық деңгейдегі актер Асланбек Жанбалаев сынды кәсіби мамандар да бар. 

Жобаның алғашқы бағыттарының бірі ретінде «Лудомания» тақырыбы таңдалды, сонымен қатар "Буллинг", "Дорога не прощает ошибок" және "Мир глазами животных" мәселелері бойынша подкаст форматында фокус-топ жиыны өткізілді. Бұл жұмыстың нәтижесінде түсірілген әлеуметтік бейнеролик әлеуметтік желілерде жарияланып, 210 мыңнан астам қаралым жинады. 
 
Жоба авторлары алдағы уақытта маңызды тақырыптарға арналған жаңа бейнероликтер түсіруді жоспарлап отыр. Облыс әкімдігі де мұндай бастамаларды қолдауды жалғастырмақ.

 Атыраудың экономикалық, әлеуметтік, рухани дамуына үлесін қосқан әртүрлі сала белсенділері “Жыл адамы-2024” шарасында бас қосты.

Мемлекет пен қоғам алдындағы еңбегі үшін Атырау қаласының «Жыл адамы»номинациясы Халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Азия чемпионы, Әлемдік гран-при жарысының күміс жүлдегері, XVII жазғы Париж-2024 Паралимпиада лицензиясының иегері, Париж-2024 параолимпиада ойындарының ең жас қатысушысы Тлекқабыл Альфия Әділқызына табысталды.

«Жол активтерінің ұлттық сапа орталығы» РМК Атырау облыстық филиалының инженерлері қыс мезгілінде жолдардың күтіміне баса назар аударады. Әсіресе, көлік қарқыны көп республикалық маңызға ие жолдардың қар, мұздан уақытылы тазалануы басты назарда. Филиал директоры Б.Мұқашовтың айтуынша, республикалық 1125,6 шақырым жолдың 908,6 шақырымының қысқы күтім жұмыстары "Қажсервис" ЖШС, ал қалған 217 шақырым қайта жаңғыртудан өтіп жатқан жол мердігер мекемелердің еншісінде.

Қазақта «Үйлену оңай, үй болу қиын» деген мақал бар. Бұл сөздің өзектілігі, өкінішке орай, жыл сайын артып келеді. Атырау облысында жыл басынан бері неке бұзу туралы 294 акт жазбасы тіркелген, бұл өткен жылмен салыстырғанда 50 жазбаға көп.

Бұл туралы Атырау қалалық азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімінің басшысы Құралай Хайрошева Атырау өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз алаңында өткен брифингтебаяндады. 

Баспасөз конференциясында баяндалғандай, «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясының Атырау облысы бойынша филиалы арқылы АХАТ бағыты бойынша 8 түрлі мемлекеттік қызмет түрі көрсетіледі. Азаматтар арасында сұранысқа ие қызмет түрлеріне тууды, неке қию мен бұзуды, қайтыс болуды мемлекеттік тіркеу жатады.

Айта кетейік, Атырау қаласындағы АХАТ бөлімі арқылы 2024 жылдың 11 айының қорытындысы бойынша 15033 мемлекеттік қызмет көрсетілді. Оның ішінде 2803 неке қию, 1968 қайтыс болу, 8643 туу, 13 бала асырап алу қызметі тіркелген.