Аз уақытта халық мүддесімен үндескен заманауи реформаторға айналып үлгерген Президент Қасым-Жомарт Кемелұлының батыл бастамалары жарқын өмірге бастайтындығына бек сенімдімін, деп хабарлайды AtyrauPress тілшісі.

– Біз мұндай өндірістік жобаларға міндетті түрде қолдау көрсетеміз. Әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар арқылы жеңілдікпен кредит беру өз тиімділігін көрсетті. Яғни, қаржыландыру жағынан мәселе болмауға тиіс. Сүт өндірісін тиісті деңгейде ұйымдастыру керек. Бүкіл ел бойынша өз-өзімізді сүт өнімдерімен қамтамасыз ететін деңгейге жетуіміз керек, – деді Мемлекет басшысы.

Мемлекет басшысы адал еңбегімен елді көркейтуге, халықты азық-түлікпен қамтамасыз етуге қосқан үлесі үшін ауыл еңбеккерлеріне алғыс айтты.

Президент облыс басшылығына жаңа фермаларды іске қосу және қолданыстағы шаруашылықтардың өндірістік қуатын арттыру арқылы сүт өндірісі бағытындағы мал шаруашылығын одан әрі дамыту жөнінде тапсырма берді.

Бүгінде елдегі саяси реформалар жаңа өзгерістермен жаңаша қарқын алып жатқаны белгілі. Бұл жөнінде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Үкімет үйінде өткен елдің әлеуметтік-экономикалық дамуы жөнінде кеңейтілген кеңес отырысында ауқымды саяси өзгерістің алғашқы кезеңі аяқталғанына тоқталып, «Біз билік тармақтарының тепе-теңдігін орнықтырдық. Енді еліміздегі қоғамдық-экономикалық қатынастарды қайта құруымыз керек. Жұртшылық бұл реформаларға зор үміт артып отыр» деп атап өтті.

Алдымен 2019 жылы Қазақстан Президенті мемлекетте саяси реформаларды жүзеге асырудың алғашқы пакетін ұсынғанын айтуымыз керек. Содан бері бірнеше сатыдан өткен саяси өзгерістер ендігі уақытта елдің даму кілтіне айналуы тиіс. Референдум арқылы Конституцияға енген өзгерістер, жердің шетелдіктерге сатылмауы және жалға берілмеуі, саяси партияларды тіркеу үшін қажетті жақтастар санын 40 мыңнан 20 мыңға дейін азайту, сайлау тізімдерінде әйелдер мен жастарға міндетті түрде 30 пайыздық квотаны беру, митингілер туралы мүлдем жаңа заң, ауыл әкімдерін, алдағы уақытта аудан әкімдерін сайлау сынды халықтың үмітін ақтайды деген басқа да бірқатар шешім қабылданды. Әсіресе, Мемлекет басшысының биліктің халыққа жақын болуын ерекше тапсырып, осы орайда «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасын баршаға ортақ міндет етіп қойғаны белгілі. Яғни, билік пен бұқара арасында тұрақты диалог орнату арқылы ғана жаңаруға бет алған қоғамға үйлесімді мемлекет қалыптастыру – негізгі мақсат. Бүгінде бұл жүйе өз жемісін бере бастады. Оның бір көрінісі бұрынғыдай әкімге кіру үшін арнайы жазылып, уақыт күтудің қажеті жоқ.

Қазір «Ашық әкімдік» арқылы тұрғындар қалаған уақытында өтініштерін айтып, тікелей жолыға алады. Сонымен қатар, 3 ай сайын аудан әкімі әр округке барып, халықпен кездеседі. Айтылған ұсыныс-пікірлердің орындалысы туралы есеп беріп, емен-жарқын әңгіме бөліседі. Бұған қоса, әлеуметтік желі әркез жұмыс жасап тұр. Мәселен, Индер ауданында «Telegram» әлеуметтік желісінде күнделікті халықтың тұрмыс-тіршілігі айқын көрініп тұр. Тіпті, қарапайым нәрселерге дейін әкімнің назарын аударуды сұрап жататындар бар. Ал оның бәріне тиісті сала басшылары жауап беріп жатса, аудан әкімі де тұрғындардың сауалдарына арнайы уақыт бөледі. Осының бәрі түсіне білгенге жауапкершілік. Сондай-ақ, ауыл әкімдерін халық өзі сайлап, ол да тиімділігін көрсете бастағанын көріп отырмыз. Бұл да реформаның жемісті жолдарының бірі десек қателеспейміз. Жалпы атап өтуіміз керек, әрбір мемлекеттің дамуында шешуші тарихи кезеңдер орын алатыны сөзсіз. Сол кезеңде қабылданған шешімдер мен жасалған іс-қимылдар бүкіл елдің алдағы уақытта, болашақта қалай өмір сүретінін, қандай бағытта дамитынын айқындайды. Өткен отыз жылдықта тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасу кезеңінен өткен ел бүгінгі күні Мемлекет басшысының жан-жақты ойластырылған, жүйеленген реформаларды қабылдауы арқылы шешуші кезеңге өтіп жатыр.

Иә, саяси реформалар жасалды. Елді түбегейлі жаңғыртудың экономикалық-әлеуметтік бағыт-бағдары туралы да Президент Жолдауында жарияланды. Экономикалық саясаттың іске асуы экономиканың шикізаттық емес секторларын дамытудан, импортқа тәуелділікті азайтудан, ауыл шаруашылығын алға қоюдан, шағын және орта кәсіпкерлік саласындағы ілгерілеуден көрініс табуы қажет екені белгілі. Сол сияқты, ауыл шаруашылығын қайта құру, еңбек өнімділігін арттыру да халықтың құлағына жағымды тигені сөзсіз. Президенттің «Ауылды дамыту» тұжырымдамасын да басым айтуымыз керек. Бұл ауыл халқының аңсап отырған арманына демеу. Енді осы тұрғыда атажұрт аяғынан тік тұрып, ел экономикасына еселеп үлес қосады деген сенімдеміз. Қазір облыста Президент жүктеген міндеттерді жүзеге асырып, реформаларды жүзеге асыруда біраз жұмыстар қолға алынуда. Қайткенде де жасалып жатқан барлық реформалар халық игілігі, болашақ қамы үшін іске асырылуда.

Сондықтан, бүгінгі алмағайып кезеңнен аман өтіп, өркениетке ұмтылу үшін бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығара еңбектенуіміз қажет. Сонда ғана көшіміз көлікті, көңіліміз көрікті болары сөзсіз.

Жанай АМАНТУРЛИН,

облыстық мәслихаттың депутаты

Бүгін «AMANAT» партиясы Атырау облыстық филиалында Саяси кеңестің Бюро мәжілісі өтті. Отырыста күн тәртібіндегі барлық мәселелер толықтай қамтылып, қаулыны депутаттар бірауыздан қолдады.

Алғашқы қаралған мәселе Атырау облысы бойынша 2023-2027 жылдарға арналған сайлауалды бағдарламасын іске асырудың «Жол картасы». Бағдарламаның 4 басым бағыты бойынша жоспарланған іс-шараларға барлығы 426,7 млрд. теңге қаржы қажет. Жалпы 92 іс-шараның 60-ы қаржылай қамтамасыз етілген, 32 іс-шара қаржыландыруды қажет етпейді.

Биылғы іс-шараларды қаржыландырудың жалпы көлемі 104,4 млрд.теңгені құрап отыр, оның ішінде республикалық бюджеттен 54,6 млрд. теңге, жергілікті бюджеттен 49,5 млрд. теңге қарастырылған. Бюро отырысында аталған «Жол картасы» бекітіліп, алдағы бюро және мәслихаттағы «AMANAT» партиясы фракция отырыстарында оның орындалысы бойынша тоқсан сайын жергілікті атқарушы органдар басшыларының есебі тыңдалатын болды.

Күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша Атырау облыстық мәслихатында «AMANAT» партиясынан сайланған депутаттар қатарынан депутаттық фракция құру және фракция жетекшілігіне Атырау облыстық мәслихатының депутаты Әлібек Семғалиевтің кандидатурасы ұсынылды.

Сонымен қатар, «AMANAT» партиясы Атырау облыстық филиалы жанындағы аймақтық қоғамдық кеңестердің төрағалары мен құрамдары деген сөйлемнен «қоғамдық» деген сөз алынып тасталынып, «AMANAT» партиясы Атырау облыстық филиалы жанындағы аймақтық кеңестердің төрағалары мен құрамдары деп өзгертілді. Сондай-ақ, аймақтық кеңестердің ережелері бекітіліп, оның жұмыстарын ережеге сай үйлестіру және ұйымдастыру жұмыстары аймақтық кеңестердің төрағаларына жүктелді.

Қытаймен визасыз режим екі ел арасындағы экономикалық, мәдени байланыстарды нығайтуға оң әсер етеді. Бізде Қытаймен көптеген сауда қатынастары бар. Қытай-үлкен нарық, бүкіл әлемді өз тауарларымен қамтамасыз ететін ел.

Біздің еліміздің Қытаймен арасында үлкен шекара бар. Сондықтан, визасыз режим, тұтастай алғанда, Қазақстан экономикасының дамуына, сауда қатынастарына, көрші елмен мәдени және экономикалық байланыстарға жақсы әсер етеді. Бұған дейін көптеген негативтер аспанасты елімен шекарада бюрократиялық кідірістерді тудырды. Визасыз режим бұл мәселені шешеді.

Бұл жақындасудың кемшіліктері де бар, оларға көз жұмуға болмайды. Бұл жұмыссыздыққа, еңбек нарығында үлкен бәсекелестікке әкеледі. Біздің компаниялар қытайлармен бәсекелестікке төтеп бере алмайды және жабылады деген пікірлер барын әлеуметтік желілерден оқып отырмыз. Мұндай проблемалардың алдын алу үшін мемлекет тарапынан қатаң бақылау, қанша адам келгенін, қанша адам тіркелгенін, қанша адам кеткенін үнемі бақылау қажет. Мұның бәрін бақылау керек.

Сондай-ақ, шетел азаматтары үшін Қазақстан азаматтығын алуды қиындату қажет, мүмкін болса берілмеуі керек. Қытайлар біздің экономикаға, инвестицияға ақша әкеледі. Біз олардың туристерінің елімізге келуіне жағдай жасауымыз керек. Бірақ, сонымен бірге, қолыңызды импульсте ұстаңыз және барлық процестерді бақылаңыз, бекітіңіз. Мемлекет те өз бизнесін қолдауы керек. Егер сіз барлық тепе-теңдікті сақтасаңыз, онда Қытаймен визасыз режим біздің елімізге тек пайда әкеледі.

Нұркен ӘЙТІМБЕТОВ,

Қазақстандық философия, саясаттану және дінтану институтының жетекші ғылыми қызметкері

Меніңше, бұл – жақсы бастама. Әсіресе, шағын және орта бизнес үшін тиімді болары сөзсіз. Баршаңызға белгілі, бізге көптеген тауарлар көтерме бағамен Қытайдан жеткізіледі. Өйткені, оның үлкен нарқы бар.

Енді жұртшылық еш кедергісіз аспанасты еліне барып, визасыз қажетті өнімін алып, сауда-саттығын емін-еркін жасай алады. Қазақстан мен Қытай арасындағы тауар айналымы арта түседі. Демек, шағын және орта бизнестен түсетін салық, түрлі жобаларға салынатын инвестиция көлемі өседі. Бас мердігер жүзеге асырып жатқан ірі жобаларымен қатар, шағын бастамаларға қаржы құйылуы ықтимал.

Сондай-ақ, біздің жерлестерімізге Корея елімен қатар Қытайдан ем-дом алуына мүмкіндік туады. Себебі, Қытай медицинасы жақсы дамыған. Оның үстіне, білім алып жатқан студенттер де бар. Кейбірі сондағы жоғары оқу орнын сәтті аяқтап, осында еңбек етіп жатыр.

Сәбит БУЛАРОВ, «КРІ» ЖШС жөндеу жұмыстарын орындау бөлімі, аудармашылар тобының жетекшісі

Қазір әлеуметтік желілерде Қытай мен Қазақстан арасындағы визасыз режим туралы түрлі пікірлердің айтылып жатқандығы белгілі.Тіпті, Президентіміздің Қытайға сапарын да сынға алып жатқандар бар. Бұл түсініспеушіліктен туындап жатқан пікірлер деп ойлаймын...

Менің ойымша, қысқа мерзімді визасыз режимді енгізген дұрыс. Өйткені, бұл – әлемдік үрдіс. Әлемдегі жүзден астам ел визасыз режимді қолданады. Бұл жағдайға сауатты түрде қарауымыз керек секілді. Шекара асып келген көршілерімізден үркудің қажеті жоқ. Керісінше, туристер келіп еліміздің экономикасына қаражат құяды. Сауд Арабиясы, Тайланд секілді мемлекеттердің өзі осы визасыз режим арқылы жан бағып отырған жоқ па?

Өзімізге мәлім, біздің еліміз әлі де болса даму үстіндегі мемлекет. Сондықтан көршілес жатқан Қытай мен Ресейдің әлеуетін пайдалану, көрші болған соң бәрімен де араласуымыз қажет. Әлбетте ұзақ мерзімді визасыз режим болсын деп жатқанымыз жоқ. Қысқа мерзімді визасыз режим қолданысқа енгізілсе туристік және іскерлік сапарларға жол ашылар еді.

Визасыз режимді енгізу экономикаға оң әсер етіп, туристерден қонақүйлерге, мейрамханаларға, мәдени ойын-сауық орындарына қаражат түсер еді. Жердің шетелдіктерге сатылмайтыны, жалға берілмейтіндігі белгілі. Мұның бәрі заңмен реттелген. Қытайлықтар келгеннің өзінде елімізге сіңісіп кете алмайды. Халықтың да ішінде түрлі пікір иелері болған соң осындай түсінбеушіліктер туындап жатқан болар.

Қай нәрсені де жоққа шығарар алдында сараптап, зерделеп алуымыз қажет. Визасыз режим экономикалық тұрғыдан пайдалы болады деп ойлаймын. Визасыз келген туристер азаматтыққа тапсыра алмайды. Қазақстан 26 елмен өзара визасыз режим енгізу бойынша келіссөздер жүргізіп жатыр. Осы тұста мен мына нәрсеге көңіл аударып, назарда ұстау қажет деп есептеймін. Әр облыстан Қытай кәсіпкерлерінің рұқсат қағазын қадағалап отыратын құзыретті мекемелер жұмыс істеуі керек.

Сонымен қатар, ай сайын елімізге келіп-кеткен Қытай азаматтарының статистикасы сараланып, көрші елмен бірлесіп жұмыс істейтін қазақстандық кәсіпорындар мен кейбір ықпалды тұлғалардың заңдық жауапкершілігі назарға алынғаны дұрыс. Ал, көршілес елдің экономикалық мүмкіндігін біздің елдің азаматтары да пайдалана білуі қажет. Қарапайым ғана логика. Бүкіл Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің бәрінде бұл тәжірибе бар. Тіпті Қытай мемлекетінің өзі осы жүйе арқылы көтерілген. Сондай-ақ, бұрынғыдай виза алу үшін ұзақ уақыт жүрмес үшін уақытты да ұтымды пайдалануға болады.

Уәлібай НҰРБАҚЫТ,

аға оқытушы

Атырау облысы әкімінің орынбасары Жасұлан Бисембиев АҚШ-тың Қазақстандағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Дэниел Розенблюммен кездесті

Кездесуде Жасұлан Бисембиев Атырау мен АҚШ арасындағы сауда-экономикалық және инвестициялық байланыстың дамып келе жатқандығын айтып, ынтымақтастықты одан әрі нығайтуға мүдделі екенін жеткізді. Бұдан кейін тараптар қазақ-америка әріптестігінің өзекті мәселелері бойынша пікір алмасты. Екіжақты кездесуде сауда-экономикалық қатынас пен туризмді, сондай-ақ ауылшаруашылығын дамыту, «Сарайшық» сапар орталығының жұмысы секілді мәселелерді талқылады.

Айта кетейік, 2023 жылдың қаңтар-наурыз айларында Атырау облысының АҚШ-пен сыртқы сауда айналымы 50,1 млн АҚШ долларын құраған. Оның ішінде экспорт - 436,9 мың АҚШ доллары, импорт - 49,6 млн АҚШ доллары.