Тіл – әр ұлттың рухани қазынасы, мәдениетінің негізі, халықтың болмыс-бітімін айқындайтын басты белгі. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі. Бұл – еліміздің егемендігін, тәуелсіздігін айқындайтын маңызды нышанның бірі.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 7-бабына сәйкес, Қазақ тілі – мемлекеттік тіл. Бұл дегеніміз – барлық мемлекеттік органдарда, білім беру саласында, іс жүргізуде және қоғамдық өмірдің негізгі салаларында қазақ тілі басым қолданылуы тиіс. Сонымен қатар елімізде орыс тілі де ресми түрде қолданылады, бұл – еліміздің көп ұлтты қоғамына тән ерекшелік.
Соңғы жылдары қазақ тілінің қолданыс аясы кеңейіп келе жатқаны байқалады. Мемлекеттік мекемелерде іс қағаздарын қазақша жүргізу үрдісі нығайып келеді. Мектептерде қазақ тілі міндетті пән ретінде оқытылады, ал ана тілімізде білім беретін мектептердің саны артуда. Сонымен қатар БАҚ, әлеуметтік желі, кино және әдебиет салаларында да өз тіліміздің үлесі өсіп келеді.
Алайда, мемлекеттік тілді дамытуда әлі де шешімін табуы қажет мәселелер бар. Кейбір аймақтарда оны меңгеру деңгейі төмен, жастар арасында орыс немесе шет тілдеріне басымдық беру жиі кездеседі. Бұл – тіл саясаты мен насихаттың жетіспеушілігі немесе білім беру сапасының төмендігінен болуы мүмкін.
Қазақ тілінің толыққанды мемлекеттік тіл ретінде қолданылуы үшін не істеу керек? Ол үшін:
1.Мектепке дейінгі және мектептегі білім беруде қазақ тілін оқытуды жетілдіру қажет.
2.Қазақ тілді контентті (фильм, кітап, веб-сайт, қосымша) арттыру маңызды.
3.Мемлекеттік қызметкерлер мен жастарға қазақ тілін меңгеру талаптарын нақтылау керек.
4.Халық арасында тілге деген құрметті арттыру мақсатында насихат жұмыстарын күшейту қажет. Қазақ тілі – тек қатынас құралы емес, ол – ұлттың жаны, тарихы мен болашағы. Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру – барша қазақстандықтардың ортақ міндеті. Егер әр азамат қазақ тілін құрметтеп, күнделікті өмірде қолдануға тырысса, болашақта ана тіліміз өз елінде лайықты орнын толықтай алады.
Қазақ тілі – тәуелсіз еліміздің тұғыры, болашағымыздың кепілі. Ол – ұлттың рухани өзегі, халқымыздың сан ғасырлық тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін бойына сіңірген қасиетті мұра. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, қазақ тілі – еліміздің мемлекеттік тілі. Бұл – әрбір азамат үшін үлкен жауапкершілік пен құрметті міндет.
Бүгінгі таңда қазақ тіліне деген көзқарас жыл сайын өзгеріп, тіліміздің қоғамдағы орны нығайып келеді. Иә, мемлекеттік мекемелерде іс қағаздары қазақша жүргізіліп, білім беру саласында қазақ тілді мектептердің саны артуда. Әлеуметтік желілер мен бұқаралық ақпарат құралдарында да қазақ тіліндегі контент көбейіп келеді. Бірақ жоғарыда айтқандай, тіл мәселесінде әлі де шешілмеген жайттар бар. Кейбір азаматтар туған ана тілін толық меңгермеген, ал кей жастар өз тілінде еркін сөйлеуге ұялады. Мұндай жағдайлар бізді бейжай қалдырмауы тиіс. Өйткені мемлекеттік тілдің тағдыры – біздің қолымызда.
Қазақ тілін дамыту үшін не істеу керек? Ең алдымен, әр адам өзінен бастауы керек. Үйде, мектепте, достар арасында қазақша сөйлеуге дағдылануы керек. Кітап оқып, ана тілімізде жазылған шығармаларды насихаттау – бұл да үлкен үлес. Сонымен қатар қазақ тіліндегі фильмдер мен жаңалықтарды көру, қазақ тілінде ән тыңдау да – тілге деген құрметтің бір көрінісі. Өйткені тіл болашағы – жастардың қолында. Біз – өз тілімізді қаншалықты жақсы білсек, елдің ертеңі соншалықты жарқын болмақ. Мемлекеттік тілді құрметтеу – Отанды сүюдің бір белгісі.
Сондықтан қазақ тіліне бейжай қарамайық. Күнделікті өмірде ана тілімізде таза сөйлеуге ұмтылайық. Себебі мемлекеттік тіл – бәріміздің ортақ байлығымыз.
Інжу Қаратаева, аудандық сот әкімшісінің жетекші маманы
