Жылыой аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 26 шiлдедегi № ҚР ДСМ-67 бұйрығы"Коммуналдық мақсаттағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының шомылу-жүзу бассейндеріне, аквапарктерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарымен таныстырғымыз келіп отыр.
- Бассейндерді тұрғын ғимараттарда орналастырғанкезде қабатаралық жабындар будан, жылудан, ылғалдан және дыбыстан оқшаулау қамтамасызетіледі. Аквапарктер шет орналасқан тұрғынаумағында, саябақтық немесе рекреациялықаймақта орналастырылады.
- Бассейн үй-жайларының құрамына: ерлер мен әйелдерге арналған шешіну-киіну орындары, себезгі бөлмелері, санитариялық тораптар, персоналғаарналған тұрмыстық үй-жайлар, жинаумүкәммалын, жуу және дезинфекциялауқұралдарын сақтауға арналған қоймалар кіреді.
- Бассейн үй-жайларының ішін жоспарлау келушілер (шешіну-киіну орны-себезгі бөлмесі-бассейн ваннасы) жүріп-тұру реттілігін қамтамасыз етеді.
- Шешіну-киіну орындары киім сақтауға арналған жеке шкафтармен және отыруға арналған орындықтармен жабдықталады.
- Айналма жолдар, бассейннің қабырғалары мен түбінің жабын материалдары оларды тазалау және дезинфекциялау мүмкіндігін қамтамасыз етеді, қолданылатын химиялық реагенттер мен дезинфекциялау құралдарының әсеріне төзімді болады.
- Себезгіден бассейн ваннасына дейінгі жүретін жолда ағынды сулы аяқ ванналары орналастырылады, олардың көлемі айналып өту мүмкіндігін болдырмайды. Бассейннің себезгі бөлмесінен айналып өту жолына тікелей шығатын жағдайда, сонымен қатар монша және сауналардағы салқындатқыш типті бассейндерде аяқ ваннасының болмауына рұқсат етіледі.
- Бассейн себезгілері өтпелі болуы және шешінетін орыннан айналма жолына баратын бағытта орналасады, ыстық және салқын су желісі тартылған кабиналармен, гигиена заттарына, сүлгілер мен жөкелерге арналған құрылғылармен жабдықталады.
- Судың ластанған жоғарғы қабатын тазарту суды ауыстырып құятын науалармен суды бұру жүйелеріне жіберу арқылы жүргізіледі.
- Бассейндерде рециркуляциялық немесе су ауыстырудың ағынды жүйесі қолданылады немесе бір мезетте бассейнді дезинфекциялай отырып, судың қажеттілігіне қарай және өндірістік бақылау көрсеткіштері бойынша судың толық ауыстырылуы қамтамасыз етіледі. Спорттық-сауықтыру бассейндерінде суды алмастырудың рециркуляциялық жүйесі қолданылады, шағын бассейндерде көлемі 70 текше метрден аспаса судың толассыз ағысы қолданылады.
- Рециркуляциялық ауыстыру кезінде бассейн жұмысының әрбір 8 сағатқа есептегенде кемінде 10 пайыз (бұдан әрі – %) су құбырының таза суын үздіксіз қоса отырып, су тазаланады және зарарсыздандырылады.
- Суды тазалау, зарарсыздандыру және тарату құрылыстары жұмыстың тиімділігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Әрбір бассейн өзінің реагенттерді автоматты түрде дозалауды және судың тұрақты температурасын қамтамасыз ететін су дайындау жүйесімен жабдықталады.
- Бассейінге жіберілетін су зарарсыздандырылады (хлорлану, бромдалу, озондалу, ультракүлгінді сәулелендіру және ұқсас залалсыздандыру әдістері).
- Бассейн оған жұмсалатын, рециркуляция жүйесіне түсетін, қосылатын таза су шығындарын есептейтін өлшеуіштермен, зерттеу үшін су сынамасын алуға арналған шүмектермен жабдықталады.
- Бассейнің табаны суды бұру желісінен төмен орналасқан жағдайда ваннаны босату сорғының көмегімен жүзеге асырылады.
- Суды бұру жүйесінен бассейн шарасына су ағынының кері ағуына тыйым салынады. Ағынды су бассейн шарасына түскен кезде себебін жою бойынша шаралар қабылданады және профилактикалық іс-шаралар жүргізіледі.
- Судың температурасы және жабық жүзу бассейндерінің негізгі үй-жайларының микроклиматы параметрлері осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада көзделген.
- Хлорлау немесе озондау үй-жайлары сору және сыртқа тарату желдеткішінің автономды жүйелерімен жабдықталады.
- Жүзушілердің тыныс алу аймағындағы ауадағы бос хлордың шоғырлануы бір текше метрге 0,1 миллиграммнан (бұдан әрі – мг/м3 ) артық емес, озон – 0,16 мг/м3 артық емес шоғырланудықұрайды.
- Шарасы бар бассейн залы табиғи және жасандыжарықтандырумен қамтамасыз етіледі. Жарықойықтарының көлемі су үсті көлемін қосаалғандағы бассейн үй-жайлары көлемінің 20%-нанкем болмайды.
- Су бетінің неғұрлым аз жарықтандырылуы 100 люкс (бұдан әрі – лк), суға секіру бассейндерінде – 150 лк., су добы үшін 200 лк. құрайды. Барлық бассейндерде іске қосылған жарықтандырудан басқа су бетін 5 лк. кем емес жарықтандыруды қамтамасыз ететін автономды авариялық жарықтандыру көзделеді.
- Күрделі және ағымдағы жөндеулер, инженерлік жабдықтарды ауыстыру, суды ағызу және ваннаға жаңа су толтыру олардың санитариялықтехникалық күйіне, өндірістік зертханалық бақылау нәтижелеріне және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесінің нұсқамаларына (қаулыларына) байланысты жүргізіледі.
- Реагенттер, сумен жанасатын материалдар сапасы мен қауіпсіздігі жөніндегі құжаттары бар болғанда қолданылады.
- Ванна суды ауыстырып құятын науалардың ернеуіне дейін толтырылады, ол толық толтырылмаған жағдайда пайдалануға тыйым салынады.
- Бассейнді дезинфекциялау су ағызылғаннан кейін және дезинфекциялау құралдарымен екі рет шаю әдісімен ваннаны механикалық тазалау арқылы жүргізіледі. Активті хлор ерітіндісін шаю, оны жаққаннан кейін бір сағат өткен соң, жылы сумен жүргізіледі.
- Бассейн суы сапасының көрсеткіштері осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшада көрсетілген.
- Бассейннің үй-жайлары мен шарасын күн сайын жинау жұмыс күнінің соңында, егер қажет болса, ауысым арасындағы үзіліс кезінде жүргізіледі. Үй-жайларды жинаумен қоса айналма жолдарды, еденді, орындықтарды, кілемшелерді, есік тұтқаларын, тұтқаларды, жатақтарды, дөңгелектерді дезинфекциялау жүзеге асырылады.
- Бассейнде жүзумен айналысатын адамдар шомылатын киім (плавки, шомылу киімі), ылғалға төзімді материалдан жасалған ауыстырылатын аяқ киім, резеңке бас киімді (бассейн ванналарының суын шашпен ластауды болдырмау үшін) пайдаланады, бассейн залына шығу алдында себезгі қабылдайды. Бассейнде айналысатын адамдардың жеке гигиена қағидаларын сақтауын бақылауды бассейн әкімшілігі қамтамасыз етеді.
- Осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес бассейн суының сапасын зертханалық зерттеулердің қанағаттанғысыз нәтижелерін алған кезде объект әкімшілігі бассейнді жуу және дезинфекциялау, үй-жайларды, жабдықтар мен мүкәммалды күрделі жинау және дезинфекциялау жүргізеді. Кейіннен объектінің әкімшілігі нормалау құжаттарының талаптарына сәйкес өндірістік бақылау шеңберінде бассейн суының сапасына, үй-жайларды ағымдық жинау және дезинфекциялау тиімділігіне қайта зертханалық зерттеулер жүргізеді.
- Жарақаттану мен жазатайым жағдайлардың алдын алу мақсатында үй-жайлардың әрлеудегі ақаулары (сынған жапсырма плиткалар, линолеум, жыбындылар мен жабдықтардың тұтастығы бұзылғанда) уақтылы жөнделуге жатады.
Сонымен қатар "Өндірістік бақылауды жүзеге асыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 7 сәуірдегі № 62 бұйрығында көрсетілгендей объектіде өзін-өзі бақылауды ұйымдастыру және жүргізу жолымен көрсетілетін қызметтердің адам үшін қауіпсіздігін және (немесе) зиянсыздығын қамтамасыз ету мақсатында өндірістік бақылау жүргізілуі қажет екендігін естеріңізге саламыз.
Жылыой аудандық санитариялық-
эпидемиологиялық бақылау
басқармасының жетекші маманы Л.С.Садыхова.
