Т аяуда редакциямызға Құлсары қаласының тұрғыны, зейнеткер Амантай Өталиев келді. Ол әкесі, Ұлы Отан соғысының ардагері Сисенбай Өталиевтің қолжазбасын ала келіпті. Қарт майдангер отты жылдарда «етігімен су кешкен» жауынгерлік жорығындағы бірқатар деректерді өз қолымен қағазға түсіріп кеткен екен. Сол дәуірдің жазу машинкасының сары қағазына қаламсаппен көркемдеп жазылған шағын жазба кеңес сарбаздарының әскери іс-қимылынан хабар беріп тұр. Бүгінгі күннің құнды жәдігері іспеттес еш жерде жарық көрмеген жазбаны Жеңіс күні қарсаңында оқырмандар назарына ұсынғанды жөн көрдік.
«-1942 жылы апрель айының басында мен Гурьев облыстық соғыс комиссариатының жолдамасымен 5 жігіт болып Москваның әуе соғыс десанттарын даярлайтын Люберцы қаласына аттандық. Воздушный десанттар корпусында дайындықтан өткен біздер август айларында немістің тылына түсуге бұйрық күтіп жаттық. Жаудың негізгі күші Москва түбінде талқандалып, кейін қашса да, жаңадан ұйымдасқан күшімен Дон бойына – Сталинградқа шабуыл жасауға ниет аударды. Осыған байланысты десанттар корпусынан бір полкті «степной фронтына» аттандырды. Біздер Москвадан шығып Тамбов қаласына келсек, неміс самолеттері станциясын бомбалап кетіпті. Сонымен Саратов қаласы арқылы Еділ өзенінен өтіп, Уральскінің Жәнібек ауданына жеттік.
...Сталинград пен Камышин қаласының арасындағы Еділден қайта өтетін болдық. «Спец.пароходпен» эшалонды өткізіп жатқанда немістің екі самолеті келіп составты бомбалауға көшті. Бірақ біздің 5 самолет келіп немістің бір истребителін атып құлатты, қалғаны кейін қашып кетті.
...Біздің эшалон екі күндей жүріп, Сталинградтың 320 шақырымындағы Калач на Дону жағына түсірді. Сол жерден 70 км жаяу жүріп, соғысқа түстік. Калач пен біздер түскен елді мекендердің ортасында ұрыс жүріп, кейде немістер, кейде біздің армия басып алып, итшығыспен бірнеше күндер өтті.
Август айының 20-нан кейін біздерді Алексеевка деген кішкене поселкеге жаудың алдыңғы шебіне жақындатып алып келді. Немістердің танкісі, ванюшасы болды. Менің командирім лейтенант Сидоров, өзі москвалық, сосын политрук Гизатуллин Қазан қаласынан. Взводтағы 32 адамнан 12 адам ғана қалғанбыз. Күн батар алдында. маған приказ берді.
-Біз кейін шегінеміз де позиция дайындаймыз. Өталиев – сен, «противотанкіге» қарсы ататын ПТР-мен өз көмекшің Утегалиев жолдаспен окобыңды қазып алып, жаудың танкісін өтікізбе, - деді.
Біздер берілген бұйрықты орындауға кірісіп, дайын болдық. Сол жағымдағы Донның аласалау өсетін орманының 50-60 метр жердегі бөлек ағашына қарасам 2 миномет расчеты бар екен. Одан кейіндей «станковый пулемет» қойылыпты.
Күн бата менің қасыма «сан.частідегі» политрук келді. Званиясы лейтенант, фамилиясын білмеймін.
-Немістер күн батқан соң «весящий ракета жіберіп шабуылдайды. Азғана күш жіберетін болар. Негізгі күші кейін келер. Біздің катюшалар келсе жинақталған күшін жояр еді. Осыдан алыс емес жерде біздің екі батарея тұр. Танктің басына күн туғызады ғой, - деді бізді қайрап.
Күн батып қараңғы түскен соң жау «освященная ракета» жіберіп алып, минометпен оқты тастап жіберді. Танктың да дауысы шықты. Біз де дауыс шыққан жаққа атып жатырмыз. 10 минут уақытта қасымдағы көмекшім оң қолынан және сан етінен жараланды. Оны екі санитар Кадашов Иманқұл мен бір санитарка алып кетті.
...Айналамда естілген танк дауысы тоқтады. Себебі батареялар талқандаған сияқты. Енді менен кейінгі пулеметчиктердің де алға жылжыған дауыстары естілді.
Тағы да немістер снарядының дауысы естілді. Мен окопқа басымды бұққанша жақын жерден жарылды. Қолымды ПТР-дан алып үлгермедім, жараландым. Сан частінің политругі траншея ішімен қайта окопқа келіп, уақытша «перевязка» жасай берді.
Өзі менің ПТР қаруымды алды, астындағы ағаш «подкладкісі» сынған екен, ептеп сан. частіге жеткіз деп қолыма ұстатып, ымдады. Келесі күні медсанбатқа жеттім, қолымды кесіп операция жасады.
5 км жаяу жүріп Камышин қаласына жеттік. Қаладағы бір госпитальде командирім Сидоров, Гизатуллиндермен кездестім. Лейтенант оң қолынан, кіші лейтенант көзінен жараланған екен.
Неміс басқыншылары батыстағы Польша, Чехословакия, Венгрия, Болгария, Италия, Дания, тағы басқа елдерді басып алып, Совет еліне өте күшті техникасымен шабуыл жасады. Сол уақытта біздер бала едік. Ленин комсомолының мүшесі болатынбыз. Комсомол мүшесінің өз ісіне адал және табанды болуы міндет екенін жақсы түсінем.
Неміс фашистері соғысқа жан-жақты дайындықпен келіп, дүниежүзін жаулап, халықтың қанын ішуді көкседі. Осындай қаныпезер жау - фашистерді талқан етіп, өз жерінде күлін көкке ұшырған Совет Армиясы жасасын! Біздің кейінгі жастарымыз өткен күндегі ағаларының, әкелерінің, аналарының үлгілі істерінен тәлім алып, болашақта жалғастыра береді деген сенім мол»,-деп аяқтапты жазбасын майдангер.
Сисенбай ӨТАЛИЕВ,
соғыс ардагері
