Екі аптадан кейін біз Қазақстанда атом электр станциясы болу керек пе, жоқ па деген шешім қабылдау үшін сайлау учаскелеріне барамыз. Халықтың бір бөлігі шешім қабылдауда әлі де қиынға соғатыны түсінікті – олар бұл жаңалықты қорқыныш пен үреймен қабылдайды, өйткені көптеген азаматтар Чернобыль апатының, Семей полигонының зардаптарын жоюды әлі есіне алады. Сондықтан бүгінде халық, жастар арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізу қажет, атом электр станциясының құрылысы елге қандай пайда әкелетінін жеткізу және ең аз тәуекелдер туралы үндемеу маңызды.
Адамдар АЭС – бұл арзан электр энергиясы, ғылым мен технологияны дамыту, атом энергетикасы саласында сұранысқа ие болатын жаңа мамандар екенін білуі керек. Біз электр қуатынсыз өмір сүре алмаймыз, ал энергия тапшылығын бүгін сезініп отырмыз, соңғы жылдары әлемдік нарықтағы мұнай мен газдың бағасы да тұрақты емес, энергия ресурстарының табиғи қорлары жылдан жылға таусылып келеді. Бүгінде біздің еліміз электр энергиясының тапшылығын Ресейден сатып алу арқылы жабады.
ҚР Энергетика министрлігінің жеті жылдық болжамына сәйкес, 2029 жылға қарай Қазақстанда 3 ГВт-тан астам электр энергиясының тапшылығы күтілуде. Егер атом электр станциясы 10 жыл бұрын салынған болса, электр қуатының жетіспеушілігі мәселесі бүгінгі күн тәртібінде тұрмас еді.
Алдағы жеті жылға арналған болжамдар 2023-2025 және 2028 жылдардағы сальдо теріс болатынын көрсетеді. Ал 2029 жылы тапшылық сағатына 5,5 миллиард киловатқа жетеді. Осыған байланысты басқа баламалы энергия көздерін іздеу қажеттілігі туындады. Жаһандық экономика үшін атом энергетикасы басқа табиғи энергия көздеріне қарағанда әлдеқайда үлкен басымдыққа ие. Сонымен қатар, атом саласын зерттейтін ғалымдар мен беделді сарапшылар "бейбіт атомның" қауіпсіздігі адамзаттың электр энергиясына деген қажеттілігінің өсуін қамтамасыз ете отырып, ауаның парниктік газдармен ластануын төмендетуде маңызды рөл атқаруы мүмкін деп көбірек айтады.
Мемлекет Басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанға "таза" атом электр энергиясы қажет екенін атап өтті.
Отандық бизнес пен өнеркәсіп өкілдерінің мүдделерін қорғайтын "Ақ жол" демократиялық партиясы үшін қазіргі уақытта қайта өңдеу кәсіпорындарын энергиямен қамтамасыз ету мәселесі өте өзекті. Сонымен қатар, шетелдік инвесторларды тарту, заманауи технологияларды дамыту біздің мемлекетімізге де пайда әкеледі. Сондықтан, егер біз әлемге әйгілі компанияларды тартқымыз келсе, бізге ең алдымен тұрақты энергия көзі қажет. Ал мемлекет қандай тәжірибеге сүйенуі керек дегенге келетін болсақ, бұл мәселені мамандар шешсін.
Ермекқали ЮСУПОВ,
"Ақ жол"ҚДП Атырау облыстық филиалының төрағасы
