Кейінгі жылдары атом электр стансалары жайлы қоғамда әртүрлі пікірлер қалыптасқан. Бір жағынан, ол тиімді және экологиялық таза энергия көзі ретінде қаралса, екінші жағынан, қауіпсіздігі туралы көп алаңдаушылықтар бар. Дегенмен, бүгінгі күнгі ғылыми-техникалық прогресс пен халықаралық стандарттардың сақталуы бұл мәселедегі қорқыныштарды сейілтуге негіз бола алады.
Сала сарапшыларының айтуынша, заманауи АЭС-терде қауіпсіздік шаралары жоғары деңгейде қамтамасыз етіледі. Әрбір станса көптеген қорғау деңгейлерімен жабдықталған: физикалық қауіпсіздік, ядролық материалды басқару және авариялардан қорғау жүйелері сияқты механизмдер бар. Мысалы, реакторлық корпус пен арнайы қауіпсіздік жүйелері апатты жағдайларда радиацияның таралуынан сақтайды.
Сонымен қатар, АЭС жобалары халықаралық агенттіктердің қадағалауында жүзеге асады. Ядролық энергия саласында әлемдік деңгейде бекітілген қауіпсіздік стандарттары сақталып, барлық реакторлар мен қондырғылар тұрақты түрде тексеруден өтеді. Бұл шаралар ықтимал апаттардың алдын алуға және радиация деңгейін бақылауда ұстауға мүмкіндік береді. Экологияға пайдасы зор АЭС-тердің экологиялық жағынан да артықшылықтары бар.
Басқа энергия көздерімен салыстырғанда, атом электр стансалары атмосфераға парниктік газдар шығарындыларын айтарлықтай азайтады. Мысалы, көмір немесе мұнай секілді дәстүрлі отын түрлері электр энергиясын өндіру кезінде көп мөлшерде СО2 бөледі, ал атом энергиясы мұндай зиянды қалдықтардан таза. Бұл климаттың өзгеруіне қарсы күресте маңызды қадам. Экономикалық тиімділігі де көп Атом энергиясы басқа энергия көздерімен салыстырғанда ұзақ мерзімді экономикалық тиімділікке ие. Бір рет құрылысқа және бастапқы инвестицияға көп қаражат жұмсалғанымен, ұзақ мерзімді пайдалану кезеңінде АЭС-тер арзан электр энергиясын өндіреді. Сонымен қатар, отын ретінде қолданылатын уран әлем бойынша кең таралған және оның қорлары ұзақ жылдарға жетеді. Қате түсінікке бой алдырмау керек Адамдар арасында АЭС туралы қате түсініктердің қалыптасуына негіз болатын мифтер көп. Бұған Чернобыль немесе Фукусима апаттары себеп болған. Дегенмен, сол апаттардан бері технологиялар мен қауіпсіздік жүйелері едәуір дамыды. Чернобыль апаты кезінде қолданылған технологиялар бүгінгі күнде ескірген, ал қазіргі заманғы АЭС-терде қолданылатын жүйелер әлдеқайда қауіпсіз. Осылайша, атом электр стансасынан қорқу мен қорқыныш негізсіз.
Қазіргі технологиялар мен қауіпсіздік шаралары АЭС-тердің сенімді және экологиялық таза энергия көзі екендігін дәлелдеп отыр. Егер ғылыми-техникалық талаптар сақталатын болса, АЭС-тер қауіпсіз әрі тұрақты электр энергиясын өндіруде маңызды рөл атқара алады.
Дәулетқали АРУЕВ
