Білім-Ғылым

2022 жылы Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында «Жайлы мектеп» ұлттық жобасын жүзеге асыруды тапсырды. Жоба аясында 2025 жылдың соңына дейін 460 мың орындық 217 заманауи мектептің құрылысы жоспарланған, оның ішінде 105 мектеп 2024 жылы салынды.

«Жайлы мектеп» ұлттық жобасы балалардың тұрғылықты жеріне қарамастан, заманауи талаптарға сай келетін тегін білім алу мүмкіндігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Бастама жайлы мектептердің материалдық-техникалық базасын жақсартып қана қоймай, балалардың шығармашылық және интеллектуалды қабілеттерін дамытуға ықпал ететін орта қалыптастырады.

Жайлы мектептердің көлемі типтік мектептерге қарағанда, 15-20%-ға кең, сондай-ақ техникалық жарақтануы да 4 есе артық. Мектептерде робототехника кабинеттері, STEM-зертханалар, хореография залдары, коворкинг аймақтары, 4 спорт залы қарастырылған, сондай-ақ алғашқы әскери дайындық үшін арнайы ашық алаңдар жабдықталады. Бастауыш және жоғары сынып оқушылары бөлек блоктарда білім алады. Жайлы мектептердегі ең басты жайлылық -  эргономикалық кеңістіктің құрылуы.

Жайлы мектептерде инклюзиялық білім беруге ерекше көңіл бөлінуде. Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін жеке санитарлық бөлмелерімен кең кабинеттер қарастырылған. Сонымен қатар мектептерде жеделсаты, пандустар, арнайы белгілер, психолог, логопед және дефектолог кабинеттері бар.

Жайлы мектептің ерекшелігі сонда, әр блокта оқушылар мен педагогтер үшін демалыс аймақтарын көруге болады. Мұнда жұмсақ жиһаздар, кітаптар, музыкалық аспаптармен үстел ойындары қойылған.  

Мектептер сонымен қатар заманауи бейнебақылау және мектепке кіріп-шыққандарды қадағалау жүйелерімен қамтамасыз етіледі.

Жобаның негізгі міндеттерінің бірі - оқу процесінде жаңа технологиялар мен әдістемелерді меңгерген білікті педагогикалық кадрлармен қамтамасыз ету.

Бұдан бөлек, елімізде 510 мың оқушы орнына  арналған 422 мектеп салынып, рекордтық көрсеткішке қол жеткізілді.  Бұл 32 апатты және 71 үшауысымды мектеп мәселесін шешіп, ел аумағындағы 200 мектепте оқушы орны тапшылығын жоюға мүмкіндік берді.

Білім беру инфрақұрылымын қолдау қорының желісі бойынша 100 мыңға жуық оқушы орнына арналған 89 мектептің құрылысы қаржыландырылды.

2024 жылы 80 мыңнан астам педагог біліктілікті арттырудың тегін курстарынан өтті.

Оқушы орындарының тапшылығы, үшауысымды оқыту және апаттық мектептер мәселесін шешу, сондай-ақ қалалар мен ауылдар арасындағы білім беру инфрақұрылымы сапасының айырмашылығын азайту мақсатында елімізде мектеп құрылысын жүргізу және реновациялау бойынша бастамалар қарқынды іске асырылуда.

2025 жылы 28 білім беру ұйымдарының құрылысы жалғасуда, ол қосымша 25 мың оқушы орнын құруға мүмкіндік береді.

300 мың орындық 200-ге жуық мектептің құрылысы жүзеге асырылады.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша жыл сайын аудандық және ауылдық 1000 мектеп жаңғыртылуда.

Бүгінгі таңда орта білім беру ұйымдарының 67%-ын (5236 мектеп) аудандық және ауылдық мектептер құрайды, оның ішінде 4 мың мектеп жаңғыртылды.

Таяудағы үш жыл ішінде еліміздің барлық өңірінде 1231 мектепті реновациялау жоспарлануда, оның ішінде 820 мектеп ауылдық жерлерде орналасқан. Реновация мектептердің материалдық-техникалық базасын жақсартуға, инновациялық білім беру технологияларын енгізуге және педагогтердің біліктілігін арттыруға мүмкіндік береді.

Бұл шаралар халықтың туған жерінен табан аударып, қалаға жаппай көшу мәселесін де шешеді.

Еліміздің барлық өңірінде жаңа білім беру нысандарын салу арқылы қосымша жұмыс орындары құрылуда, бұл әлеуметтік, экономикалық жағдайды жақсартуға және жалпы құрылыс саласын дамытуға ықпал етеді. 2024 жылдан бастап жаңа салынған мектептерде 5000-ға жуық педагог жұмыспен қамтылды.

Ұлттық жобаның тағы бір маңызды бағыттарының бірі - қазақстандық тауарлар мен қызметтерді өндірушілерді қолдау болып табылады.

Жаңа мектептерге барлық жиһаздарды отандық кәсіпорындар жеткізеді. Бұл ұлттық экономиканы нығайтуға және қазақстандық өндірушілердің жаңа жұмыс орындарын құруына, елдегі экономикалық тұрақтылыққа, жергілікті өнеркәсіпті дамытуға ықпал етеді.

Заманауи форматтағы мектептер барлық қазақстандық балалардың қолжетімді әрі жайлы, қауіпсіз ортада сапалы білім алуына жол ашады.

.

.

.

Қазіргі таңда білім беру ұйымдары алдындатұрған маңызды міндеттердің бірі – мектепішіндегі буллингтің алдын алу және оған қарсытиімді іс-шаралар ұйымдастыру. Осы бағыттаФинляндияда әзірленген KiVa бағдарламасы өзнәтижелілігін дәлелдеген әлемдіктәжірибелердің бірі ретінде кеңінен танылыпотыр.

KiVa бағдарламасы – Финляндияның Турку Университетінде Финляндия Білім және Мәдениетминистрлігінің қолдауымен әзірленген ғылыминегізделген буллингке қарсы кешенді бағдарлама. Бұл бағдарлама әлемнің көптеген елдеріндетабысты қолданыс тауып, мектеп оқушыларыарасындағы қатынастарды жақсартуға, агрессия деңгейін төмендетуге бағытталған. Бағдарламаныңнегізгі бағыттары:

Біздің мектебімізде KiVa бағдарламасы бір оқужылы көлемінде жүзеге асырылып келеді. Осы уақыт ішінде мектеп қауымдастығы – әкімшілік, педагогтер, тәрбиешілер мен ата-аналар бірлесіп, ауқымды жұмыс атқарды.

Бағдарлама аясында мектепте арнайы KiVaкомандасы құрылды. Команда құрамына пәнмұғалімдері мен жатақхана тәрбиешілері кіріп, арнайы оқытудан өтті. Команда мүшелері күнсайын кезекшілікке шығып, арнайы кеудешесінкиіп, мектеп ішін аралап, оқушылармен ашықсөйлесіп, сенімді орта қалыптастыруға ықпал етті. Нәтижесінде оқушылар тарапынан көмек сұрау, ашық пікір айту, қиын жағдайды жасырып қалмаужиілей түсті.  

Оқушыларға түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, сенім ортасы орнатылғаннан кейін, буллингке тап болған кейбір оқушылар команда мүшелерінекөмекке жүгіне бастады. Бұл жағдайлардабағдарламада ұсынылған нақты әрекет алгоритмібойынша оқушыға жедел және жасырын көмеккөрсетілді. Бұл тәсіл буллинг жағдайын ертеанықтап, тиімді әрі ыңғайлы жолмен шешугемүмкіндік берді.  

Сабақ барысында оқушылар арасында түрлітренингтер, рөлдік ойындар ұйымдастырылып, мейірімділік пен жауапкершілікке негізделгенқарым-қатынас мәдениеті қалыптасты. Балаларөзара тәжірибе алмасып, бір-біріне қолдаубілдірудің маңызын терең түсіне бастады.

Жалпы алғанда, KiVa бағдарламасыныңмектепке енгізілуі оқушылар арасындағы қарым-қатынасты нығайтып, буллинг фактілерін азайтуғаүлкен әсерін тигізді. Бағдарлама аясында жасалғанжұмыстардың оң нәтижелері бұл бастаманы оданәрі жалғастырып, кеңейту қажеттігін көрсетіп отыр.

Лаура ШАМШИЕВА,

 Атыраудағы NIS педагог-психологы,  KiVa бағдарламасының аймақтық тренері

23-25 маусым аралығында Құлсары қаласында STEMglish атты шеберлік сабақтары өтті. Бұл сабақтарда қатысушылар ағылшын тілін STEM (ғылым, технология, инженерия және математика) бағытында үйренді.

.

Атыраудағы NIS-те дәстүрлі «Туған елге тағзым» жобасы өтті. Зияткер оқушыларды еліміздің түкпір-түкпіріндегі ерекше өлкелермен етене таныс қылып, бойларындағы рухани құндылықты, патриотизмді, туған елге деген сүйіспеншілікті одан әрі дамытуды мақсат тұтқан ерекше жоба биыл да жалғасын тапқаны қуантады.

Бұл жолы киелі Атырау топырағына Алматы және Петропавл қалаларының оқушылары табан тіреді. Алдымен оқушы қонақтар мектеп жатақханасына орналастырылып, оларға мектептің негізгі қауіпсіздік  ережелері түсіндірілді. Биылғы жобада ұлы Абай шығармашылығын насихаттау басты ізгі мақсат екені мәлім. Осыған орай, мектеп дәлізінде Абай шығармашылығына арналған көрме ұйымдастырылған болатын. Ондағы құнды оқулықтар мен жәдігерлер оқушыларға ерекше әсер қалдырды. Кейін көңілді құрам қала ішінің басты көрікті жерлерін аралауға кірісті. Алдымен, ұлы жеңіс күнінің ерекше белгісі саналатын Жеңіс саябағына барды.  Келесі аялдама – ТМД елдері арасындағы ең ұзын жаяу жүргіншілер көпірі. Еуропа мен Азияны жалғастырған бұл көпір  2001 жылы пайдалануға берілген. Ұзындығы – 551 метр. Одан кейінгі нысан – ретро-парк. Ретро кезеңнен сыр шертіп тұрған әдемі саябақ ішінде әйгілі Дос-Мұқасан тобының ескерткіші бар. Маңғаз Атыраудың өр рухын оқушылар Исатай-Махамбет алаңынан сезінгендей. Олар еңселі ескерткіш жанында естелік фотосуретке түсіп, алаң ортасындағы әдемі субұрқақты көріп, көзайым болды.  Бір айта кетерлігі, сапардың бұл бөлігінде мектеп тарихшылары балаларға әр нысан туралы толыққанды ақпар беріп, экскурсияның пайдалы болуына салмақты үлес қосты.

Сондай-ақ, қонақ оқушылар Ш.Сариев атындағы Атырау облыстық көркемсурет және қолданбалы-сәндік өнер музейіне барып, түрлі құнды тарихи туындылармен, көз тартарлық көркем суреттермен танысты. Өңірдің басты байлығы саналатын мұнай-газ ісі мамандарын даярлайтын басты оқу орнымен жіті танысу мүмкіндігі берілді. Анығында, Алатау баурайы мен Ертіс жағалауынан арнайы ат басын бұрған оқушыларымыз Атыраудағы Сафи Өтебаев атындағы Атырау мұнай-газ университетіне, Ғ. Сланов атындағы облыстық кітапханаға, Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейіне, хан ордалы Сарайшыққа, Атырау өңірінің табиғи інжу-маржаны – Тұздыкөлге, полипропилен зауыты мен APEC колледжіне барып, өңірдің өндірістік әлеуетімен және кәсіптік білім беру жүйесімен танысты. Бұл орындардағы жаңашылдық пен заманауи технологиялар оқушылардың болашақ мамандыққа деген көзқарасына тың серпін берді.

Бұл сапар олардың жадында ұзақ сақталып, болашаққа деген сенім мен сүйіспеншілікке жол ашатыны сөзсіз.